آفات مهم انگور

آفات مهم انگور

کرم خوشه خوار انگور

Lobesia botrana

(Lep: Tortricidae)

در ايران فقط روي انگور گزارش شده است. در بهار لاروهاي جوان نسل اول از جوانه هاي گل دهنده و غنچه تغذيه کرده و روي آنها را با تارهايي مي پوشانند. در برخي موارد نيز از جوانه هاي شاخه زا تغـذيه کرده و در نتيـجه سـبب خشـکيـدن گـل ها و جـوانه ها و ريزش آنـها ميـگـردند. لـاروهاي نسـل دوم از گوشـت غـوره تـغذيه مي نمايند. بر اثر تغذيه پوست غوره منظره خاکـي رنگي پيدا نموده، چروک برداشته و حبه ها ميريزند. لاروهاي نسل سوم از انگورهاي رسيده تغذيه ميکنند. ابتدا از گشت و سپس از پوست هاي رسيده ميخورند. محل فعـالـيت آفت بوسيله تارهايي روي خوشه مشخـص مي باشد. خوشه هاي آلـوده مورد حمله انواع قارچ ها قرار گرفته خسارت هاي ثانويه را بوجود ميآورند. لاروهاي نسل بعدي آفت حتي روي انگورهايي که براي تهيه کشمش اختصاص داده ميشوند به انبار منتقل و در آنجا تا بهار سال آينده به سر ميبرند. خسارت اين آفت در کشت ديـم روي انگور به مراتب کمتر از انگور کشت آبي ميباشد و به همين جهت در اکثر مناطق ديم مبارزه با آفت معمول نميباشد.

زیست شناسی  

اين آفت در منطقه شيراز (معتدله) داراي چهار نسل در سال ميباشد. ظهور اولين پروانه در اوايل فروردين و اوج پرواز نسل اول آفت در اواخر فرويدن تا اوايل ارديبهشت ميباشد. اوج پرواز نسل دوم تقريباً در دهه سوم خرداد، اوج پرواز نسـل سوم در اواخـر تير تا اوايل مرداد و اوج پرواز نسل چهارم در اوايـل شهريور ميباشد. در مـنطقه سوريان آباده (سردسير) آفت سه نستل در سال دارد. ظهور اولين پروانه در اوايل ارديبهشت، اوج پرواز نسل اول در اواسط تا اواخر ارديبهشت، اوج پرواز نسل دوم در اواسط تير و بالاخره اوج پراز نسل سوم در اواخر مرداد تا اوايل شهريور ميباشد. بيشترين خسارت مربوط به نسل سوم آفت است. بهترين زمان مبارزه بر عليه آفت يک هفته تا ده روز بعد از تشکيل اوج بروز نسل دوم ميباشد. دوره جنيني 8 تا 10 روز، دوره لاروي 17 تا 18 روز و چهار سن لاروي دارد. دوره شفيرگي 7 تا 8 روز و دوره نتشو و نمـا براي يک نسل 32 تا 36 روز طول ميکشـد. اين آفت در اطراف تهران سه نسل در سال دارد. زمسـتان را به صورت شفـيره در پيله سفيد ابريشمي زير پوست ساقه مو و در زير برگ هاي ريخته شده موستان ميگذراند. ماده ها تخم هاي خود را به صورت انفرادي روي بند خوشه ها و حبه ها قرار ميدهند.

کنترل:

1ـ انتخاب انواع موهايي که خوشه متراکم ندارند.

2ـ احداث باغ به صورت رديفي و در روي داربـست موازي، چون کرم خوشه خوار انگور اغلب به موستان هايي که فاقد داربست بوده و موها به شکل گسترده روي زمين يا پشته ها باشـند، حـمله مي نمايد.

3ـ هرس هر ساله مو براي جلوگيري از تجمع شاخه هاي اضافي، سوزاندن عـلف هاي هرز و برگهاي خشک در پاييز، شخم عميق و استفاده از يخ آب زمستانه براي از بين بردن شـفيرههاي زمستان گذران

کنترل شیمیایی:

نوبت اول سمپاشي در مرحله غنچه و قبل از باز شدن گلها. نوبت دوم زمان غوره و نوبت سوم در شروع آبدار شدن ميوه

1. دیازینون WP 40 % و 1.5 در هزار
2. زولون EC 35 %
3. تری کلروفن SP 80 % و 1.5 در هزار (دیپترکس)
4. دیازینون EC 60 %
5. اتیون EC 47 %

زنجره مو

Cicadatra ochreata

(Hom.: Cicadidae)

اين زنجره يکي از آفات مهم مو در ايران است. در تمام مناطق موکاري وجود دارد. علاوه بر مو به بسياري از گياهان ديگر مانند سنجد، سيب،  آلبالو، به، سپيدار، زبان گنجشک، نارون، ازگيل ژاپني، تبريزي، پسته، انار، گالبي و هلو صدمه ميزند.

نحوه خسارت

حشره بـالغ بر روي سرشاخه هاي مو و ساير درخـتان مـيـزبان تخـمريزي مينمايد. بر اثر تخـمريزي حشره قسـمتي از بافت گياه از فعـالـيت باز مانده و در روي آن برآمـدگـي هايي بوجود ميآيد که سـبب شکنندگي سرشاخه ميشود. اين سرشاخه ها اغلب ضعيف و گاهي خشـک ميشوند. پوره هاي آفت پس از خـروج از تخم داخل خاک شده و روي ريشه هاي مو مسـتقر ميگردند. پس از استقرار براي تغذيه، خرطوم خود را در نسج ريشه فرو برده و به شدت شروع به تغذيه ميکنند. در موستان هايي که اين آفت شيوع دارد پايه مو تدريجاً ضعيف گشته و سرانجام ميخشکد. پايه هاي آلوده اغلب رشد بسيار کم دارند، برگها زرد ميشود و ميوه ها بسيار کم و ريز هستند.

زيست شناسي

زنـجـره هاي کامل از اوايـل تابـستان به بعد در موسـتان هـا ديده مـيشونـد. پس از خـروج از جـلـد شـفيـرگي معـمـولـا پروازهاي کوتاه ميکـنند. پس از 5 تا 7 روز جـفتگـيري کـرده و يکي دو روز بعد تخـمگـذاري مينمايند. تخم ها در دو رديف به طور مورب داخل شاخه هاي چـوبي نشده در طرفين شيـاري که حـشره با تخـمريز خود مـيسازد قـرار داده و روي آنها را با ترشحات بدن ميپوشاند. دوره رشد جنيني حدود يک ماه است. دوره زندگـي حشرات کـامل در طبـيعت 11 تا 12 روز ميباشد. تعداد متوسط تخم در يـک زنـجـره ماده حدود 30 تا 35 عدد ميباشد. پوره ها پس از خـروج از تخـم به زمين افتاده داخـل خـاک مـيشوند. پوره ها در کـنار ريشـه ها اتاقـکي از گل براي خود ساخته از شيره گياهي مـيـمانـد. پوره ها دوست دارنـد در شرايـط کاملا مرطوب زندگي کنـنـد. دوران پورگـي اين آفت حدود چهار سال است. پورهــهاي سن چهارم پس از پـايـان دوره تـغـذيه از خاک خارج شده و از تنه درختان يا قطعات سنـگ و غيره بالا رفته تبديل به مرحـلـه اي که اصـطلاحاً شفيره نا ميده ميشود، ميگردند. بعد از طي مرحله شفيترگي جلد آنها با يک شـکاف طولـي از هم باز شده و حشره کامل بالدار از آن خارج ميگردند. خاکهاي رسـي و سـنگين براي فعاليت پورهها مناسبتـر اسـت و اين آفت در چـنين خاک هايي خسارت بيشتري ايجاد ميکند. طول دوره يک نسل ممکن است 4 تا 5 سال طول بکشد.

کنترل:

1ـ استفاده از زمين هاي شني، ازدياد آبياري و تقويت زمين بوسيله کودهاي حيواني شيميايي

2ـ پيوند واريته هاي مرغوب روي پايه هاي مقاوم

3ـ بيل زدن پاي درخت و سوزانيدن علف هاي هرز باغات و اطراف آنها

4ـ هرس سرشاخه هاي آلوده به تخمريزي زنجره ها در بهار و سوزانيدن آنها

5ـ آب تخت نمودن باغات

کنترل شيميايي:

از سموم ديازينون و مالاتيون به روش سمپاشي پاي بوته ها عليه پوره هاي داخل خاک، سمپاشي سطح خاک در موقع خروج شفيره ها، همچنين سمپاشي درختان استفاده مي کنيم

کرم های شاخدار مو

Theretra alecta

Pergesa elpenor

Celerio lineata

Lep: Sphingidae

اطلاق کلمه شاخدار به اين آفت به علت وجود زائده کم و بيش بلنديست که نزديک به انتهاي شکم لاروها در سطح پشتي ديده ميشود و به نظر ميرسد که نوعي وسيله دفاع باشد.

گونه اول پروانه نسبتاً بزرگ به رنگ آجري تيره بوده داراي بال هاي پهن با نوارهاي رنگين است. گونه دوم حدود 70 ميليمتر، زيتوني رنگ بوده و روي بال هاي جلويي دو خط مورب تيره در نيمه انتهاي بال ديده ميشود. در بال هاي عقبي يک نوار پهن سياه در قاعده ديده ميشود. در روي شکم سه نوار تيره ديده ميشود که يکي در وسط و دو تاي ديگر در طرفين قرار دارند. گونه سوم با بال هاي باز حدد 60 ميليمتر، رنگ بال هاي جلويي سبز مايل به بلوطي با نوارهاي سفيد مواج و طولي است. روي بندهاي اوليه شکم نوارهاي عرضي متناوب تيره روشن قرار دارد که در مجموع منظره شطرنجي به پشت شکم ميدهد.

زیست شناسی:

هر سـه گونه زمسـتان را به صورت شفيـره هاي لـخت در پـناهـگاه ها و يا زير خاک به سر ميبرند. در بهار با گرم شدن هوا حشـرات کامل ظاهر ميشوند. حشرات کامل غروب پروازند و قبل از تـخمـريزي مدت قابل توجهي بايد تغذيه کنند. حـشرات ماه تخم هاي خود را به طور انفرادي در زير برگها قرارميدهند. تعداد تخم هر حـشره ماده حدود 50 تا 100 ذکر شده است. اين تخم به فاصله 10 تا 15 روز باز ميشوند. لاروها پس از خروج از تخم از پارانشيم برگ شروع به تغذيه ميکنند. لاروها در سنين بالا تغذيه شـديد دارند و بيشتر در شبها فعاليت ميکنند. وجود اين حشرات به علت فضولات فراواني که زير بوته هاي مو ريخته شده و نيز از روي برگهاي خورده شده مشخص ميشود.

اين حشرات در شرايط آب و هوايي مختلف تا سه نسل ايجاد ميکنند ولي به علت اندام درشت، جمعيت اين حشرات به خوبي تحت کنترل قرار دارد.

کنه نمدی مو

Eriophyes = Colomerus vitis

(Acari.: Eriophyidae)

اين کنه به برگ ها حمله نموده و در پشت برگ ها گالهايي مسطح و به صورت نمد ايجاد ميکند. رنگ اين قشر نمدي ابتدا سفيد کثيف است اما به تدريج تغيير رنگ داده و به رنگ قرمز مايل به قهوهاي تبديل ميگردد. در سطـح فوقـاني برگ درست در طرف مقابل کنه نمدي، برآمدگي بوجود ميآيد و به پـهنگ برگ ناصافي مـيدهد. زمستان به صورت کنه کا مل زير پوسـت جوانه ها به سر ميرد. در شرايط مساعد 7 نسل در سال دارد.

شته مو یا فیلوکسرای مو

Phylloxera vitifoliae

(Hom.: Phylloxeridae)

اين حشره يکي از مهمترين و معروفترين آفات مو در جهان است. در سال 1860 از آمريکا وارد کشورهاي اروپاي غربي گرديد و به سرعت انتشار يافت. موهاي معمولي Vitis vinifera به اين آفت بسيار حساس ميباشند. يکي از بهترين راههاي مبارزه با اين آفت استفاده از ارقام مقاوم ميباشد. بدين منظور موهاي معمولي را بر روي پايه هاي مو آمريکايي americanna Vitis پيوند ميزنند. خوشبختانه اين آفت در ايران وجود نداشته و جزء آفات قرنطينه خارجي است.

مراحل رشد انگور:

• خواب زمستانی: فلس های جوانه زمستانی کم و بیش بسته اند
• تورم جوانه: جوانه داخل فلس ها گسترش می یابد.
• مرحله کرک دار: کرک های قهوه ای رنگ روی جوانه ها کاملا مشهودند.
• شکفتگی جوانه: آغاز پیدایش شاخه های سبز

• ظهور نخستین برگ: اولین برگباز می شود و از شاخه فاصله می گیرد.
• مرحله 5 تا 6 برگی: گل آذین ها به وضوح دیده می شود.
• دراز شدن گل آذین: گل ها به شدت به همدیگر فشرده اند.
• نمو شدن گل آذین: گل ها از همدیگر جدا می شوند.

• آغاز گل دهی: اولین کلاهک ها ریخته اند.
• اوایل گل دهی: 25% کلاهک ها ریخته اند.
• مرحله کامل گل دهی: 50% کلاهک ها ریخته اند.
• اواخر گلدهی: 80% کلاهک ها ریخته اند.

• تشکیل میوه: آغاز تورم حبه ها، ریزش بقیه کلاهک های گل.
• مرحله حبه کوچک: شروع آویزان شدن خوشه (اندازه حبه ها 4-6 میلی متر)
• حبه ها به اندازه دانه نخود فرنگی و خوشه ها کاملا آویزان شده اند ( اندازه حبه ها 7-10 میلی متر)

• آغاز تماس حبه ها با یکدیگر.

• آغاز رسیدن حبه: شروع محو شدن رنگ سبز حبه ها

• حبه ها برای برداشت آماده اند.

• بعد از برداشت میوه، پپایان تکامل چوب.
• شروع خزان برگ ها.
• خزان کامل.