بیماری های مهم هندوانه و خربزه

بیمـاری هـای مهـم هنـدوانـه و خـربـزه

1-سفیـدک سطـحی جـالیـز Cucurbit powdery mildew

عـامل بیمـاری

به طـور کلی عـامل دو گـونه قـارچ به اسامی زیر می بـاشد:

1 )Erysiphe cichoracearum

2) Sphaerotheca fuliginea

شرایـط مسـاعد بیمـاری

–این بیمـاری در درجه حـرارت 20 تـا 24 درجه سانتی گـراد به سرعت گـسترش می یابد.

–عـلائم بیماری در سطح زیرین برگ ها و بیش تر در قسمت هایی از زمیـن که در سایه قرار دارند و یا بوته ها متـراکم کاشته شده اند شروع می شود

–برگ هـای بوته ها مخصوصـا 16 تا 23 روز بعد از تشکیـل، حداکـثر حسـاسیت را در برابر بیمـاری دارند ولی برگ های خیلی جـوان به بیـماری مقـاوم هستند.

علـائم بیمـاری

–اولین علائم بیماری به صورت لکـه های کوچک سفیـدآرد آلـود روی برگ ها و ساقه ها میبـاشد که به تدریـج سطـح آن ها را گـرد سفید رنگی فرا میگـیرد و به زودی بیماری توسـعه می یابد.

–ظـرف مدت کوتاهی پوشش قارچی، هر دو سطح برگ را فرا میگیرد.

–برگ های مبتلا سفید،خشک و شکننده شده.

–مخصوصاً در مورد برگ هندوانه لکه ها به زودی قهوه ای رنگ میگردند .

–در بوته های مبتلا میوه ها زودتر از موعد مقرر رسیده

–شبکه پوست آن ها خوب تشکیل نشده ، بافت آن ها نرم میگردد

گوشت میوه، بیمزه و مواد جامد محصول در آن ها به طور قابل ملاحظه ای کم میگرد

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–استفاده از ارقام مقاوم(خربزه مشهدی و طالبی شهد شیرازحساس است.)

–کاشت در مناطقی که هوا جریان داشته باشد.

–کاهش رطوبت

–در فاصله دو آبیاری،زمین خشک شود.

–اگربیماری دیروارد مزرعه شود معمولاً نیازی به مبارزه نیست.

–استفاده از سموم،سولفور wp 80-90%و 3-2در هزار با دیدن اولین علائم ،دینوکاپ wp18.25%و 2-1 کیلوگرم درهکتار ،گل گوگرد 20-15کیلوگرمدر هکتار

2- -سفیدک داخلی جالیزDowny mildew

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ  Pseudoperonospora cubensisمی باشد.

شرایط مساعد بیماری

–درجه حرارت 18درجه سانتی گراد و رطوبت بالا به توسعـه بیماری کمک می کند.

علائم بیماری

–در سطح رویی برگ لکه های قهوه ای کم رنگ تشکیل می شود که در سطح زیرین برگ در مقابل همین لکه ها پوشش خاکستری مایل به ارغوانی که اجتماعی از اندام های عامل بیماری می باشند تشکیل می گردد.

–باگذشت زمان و افزایش شدت بیماری تعداد لکه برگ ها بیشتر شده و لکه ها نکروز و قهوه ای تیره با هاله زرد رنگ می شوند

–به علت خشک شدن لکه ها بر روی برگ ها، برگ ها خشک شده و بوته منظره سوختگی به خود می گیرد

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–بهبود زهکشی خاک، رعایت تناوب زراعی،کنترل علفهای هرز

–کاهش رطوبت و تهویه مناسب

–هرس برگ های آلوده و خارج کردن آن ها از گلخانه

–عدم کشت متراکم بوته ها

–کشت ارقام مقاوم

–رعایت دور و میزان آبیاری و خودداری از آبیاری شبانه

–تقویتبوته ها با کوده ای حاوی فسفر و پتاس، فسفیتپتاسیم

–در زمان آلودگی بوته ها به این بیماری مصرف کود هایازت دار بایدبه حداقل برسد.

مصرف قارچکش های عمدتا حفـاظتی مانند فاموکسادون + سیموکسانیل،اکسی کلـرور مس، بردو فیکسونیزقارچکش های سیستمیکمانند متالاکسیل وآلیت روی این بیماری بسیارموثرمیباشد.

4- بوته میری جالیزعامل بیماریعامل بیماری قارچ Phytophthora spp.می باشد.

علائم بیماری

–بارزترین نشانه بیماری فرورفتگی نسج گیاه در محل حمله قارچ عامل بیماری است

محل فرورفتگی ابتدا سفت و نمدی بوده و به تدریج نرم می شود

–اولین علائم بر روی میوه ای که در سطح خاک مرطوب قرار می گیرد با یک لکه کوچک گرد فرورفته، آبکی و به رنگ سبز تیره با قطر حدود یک سانتی متر ایجاد می شود.

–از ویژگی های خـاص این بیماری این است که بوته ها بدون اینکه کـمترین عارضه ناشی از زردی و پژمردگی داشته باشند در همان حالت کاملا سبز و شاداب در مدت کوتاهی از پا در می آیند

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

• اصلاح ساختار خاک
• –آماده سـازی بسترهای بلند به منظور زهکشی بهتر خاک
• –اطمینان از پوسیده شدن کامل کـود دامی قبل از استفاده
• –عدم استفاده از آبیاری زیاد
• –استفاده از قارچ کـش متالاکسیل-مانکوز بهمراه آب آبیاری
• –استفـاده از قارچکش پرویکورانـرژی همراه آب آبیـاری

4-آنتراکنـوز Anthracnose

عـامل بیماری

عامل بیمـاری قارچ Colletotrichumspp.می باشد.

شرایط مسـاعد بیماری عامل بیـماری در رطوبت بالا و دمـای 24 درجه سانتیگراد رشـد می کند.

علائم بیمـاری

–علائم اولیه ایجاد لکه های گرد قهوه ای تا سیاه بر روی برگ های مسن

–ایجاد لکه های بیضی شکل تیره بر روی ساقه

–ایجاد لکه های آبسوخته و فرورفته و تیره رنگ بر روی میوه که بعد از مدتی باعث پوسیدگی بافت میوه می گردد.

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–رعـایت اصول بهداشـتی

–استفاده ار بذور سـالم

–استفاده از ارقام مقـاوم و متحمل

–کاهش رطوبت و تهویه مناسب

–هـرس برگ های آلـوده، خارج کردن و انهدام بقـایای آلـوده

–از بین بردن علـف های هرز و کـاه و کلش آلوده

–سمپاشی با مانکـوزب به نسبـت دو در هـزار

5-پژمردگی فوزاریومی

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Fusarium oxysporumمی باشد.

علائم بیماری

–این بیماری در زمانی که بوته ها جوان است به بوته حمله کرده و باعث کندی رشد در بوته میشود.

— ساقه ها در محل بافت آوندی تغییر رنگ داده.

–تغییررنگ، پژمردگی و خشکی برگ و دمبرگ

–علائم روی برگچه های جوانتر به صورت رگ روشنی دیده میشود. در مرحله بعد برگ های مسن به دلیل شل شدن دمبرگ پژمردگی را نشان میدهند.

–در صورت آلودگی شدید گیاه مسن تر در مزرعه به طور ناگهانی پژمرده و خشک میشود.

–در نهایت ریشه خسارت دیده و بوته از بین می رود.

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–حذف بقایای گیاهی و علف های هرز

–استفاده از ارقام مقاوم

–ضدعفونی بذور قبل از کاشت با سموم مناسب(کاربندازیمو متالاکسیل)

–ضدعفونی خاک توسط آفتاب دهی با سموم شیمیایی

–کنترل بیولوژیک با قارچ های آنتاگونیست مانند تریکودرما

–شخم زدن عمیق خاک برای بهبود تهویه خاک

–اطمینان از پوسیده بودن کود دامی

–پرهیزاز آبیاری بیش از حد

–حذف سریع بوته های آلوده همراه با خارج نمودن خاک اطراف ریشه های آن ها

–استفاده از قارچکش رورال تیاس، کاربندازیم،تیوفانات متیل

6-پژمردگی ورتیسیلیومی

عامل بیماری

عامل بیماری قارچ Verticilliumspp.می باشد.

علائم بیماری

–علامت این بیماری پژمردگی برگ ها است و ابـتدا در روز که دما بالا است مشـهود ودر شب بوته ها به حالت طبیعی برمیگردند.

–پژمردگی،زردشدگیو  Vشکل شدن در لبه های برگ

–برگ ها زرد و خشک شده

–درقاعده ساقه و ریشه بافت چوبی و قهوه ای میگردد

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–تناوب زراعیبا غلات

–استفاده ازواریته های مقاوم

–آیش

–اطمینان از پوسیده بودن کود دامی

–ضد عفونی و آفتابدهی خاک

7-لکه برگی زاویه ای

عامل بیماری

عامل بیماری باکتری Pseudomonassyringae pv.Lacrymanse می باشد.

علائم بیماری

–لکه ها روی برگ به صورت نقاط ریز با هال های سبز رنگ تشکیل میشود.

–لکه ها به تدریج بزرگشده به رگبرگ ها رسیده و حالت زاویه دار میشوند.

–لکه ها به رنگ مایل به قهوه ای و بافت مرده میگردند.

–در روی میوه ها لکه ها ایجاد صمغ زرد رنگی کرده که باعث پوسیدگی میوه میگردد.

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–تناوب زراعی دو ساله

–استفاده از بذور عاری از باکتری

–خیس کردن بذر در آب 57 درجه سانتیگراد به مدت 5 تا 10دقیقه

–عدم استفاده زیاد از کودهای ازته

–کاشت ارقام مقاوم یامتحمل

–حذف، خارج کردن و سوزاندن بوته های آلوده

–سمپاشی با ترکیبات مسی

8-ویروس موزاییک هندوانه

عامل بیماری

عامل بیماری Watermelon mosaic virus می باشد.

نحوه انتقال عامل بیماری

ویروس از طریق شته انتقال مییابد.

علائم بیماری

–ایجاد موزائیک روی برگ ها

–ایجاد لکه های برجسته (تاول مانند) بر روی برگ و میوه

–برگ و میوه کوچک و بد فرم شده

–ایجاد لکه های حلقوی بر روی میوه

روش های پیشگیری و کنترل بیماری

–استفاده از ارقام مقاوم

–استفاده از بذور عاری از ویروس

–از بین بردن علف های هرز

–مونیتورینگ(ردیابی) و کنترل شیمیایی حشرات ناقل از جمله شته ها

–اقدامات بهداشتی از قبیل شستن دست ها با آب و صابون هنگام دست کاری گیاهان

–حذف بوته های آلوده و معدوم نمودن آن ها

–تقویت رشد بوته ها با مصرف متعادل عناصر غذایی

آفات مهم هندوانه و خربزه

1-شته جالیز(Aphis gossypii)

مشخصات آفت

این حشرات  گلابی شکل با  بدنی نرم  و دارای قطعات  دهانی زننده-مکنده  هستند.  آن ها  خرطوم  خود  را  به  داخل رگبرگ یا بافت گیاهی فرو میکنند و شیره گیاه را میمکند و سپس شیره را از خود دفع میکنند. زندگی شته جالیز به صورت گروهی وکلنی  است و ابتدا در زیربرگها مستقر شده و بعد میتواندتمام گیاه را آلوده کند.

–شته ماده بدون بال و رنگ هایی مانند زرد مایل به سبز یا قهوه ای تیره دارد. شکل آن بیضوی میباشد.

–طول بدن شته های بال دار قدری کوچکتر از شته های بدون بال میباشد.

–رنگ لارو شته ها زرد یا سبز میباشد

.                                     

خسارت آفت

–مکیدن شیره نباتی گیاه باعث فقر مواد کربوهیدراته شده و گیاه را از رشد و نمو باز میدارد.

–در گیاهان آلوده برگ ها پیچیده شده و گل ها میریزند.

—زیان های شته ها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:

الف-خسارت  مستقیم شامل  توقف  رشد  در  اثر  ایجاد حالت  تشنگی و  کمبود  مواد  غذایی در  گیاه و  ایجاد تغییرات فیزیولوژیک از طریق تزریق آنزیم به داخل بافت ها است

ب-خسارت غیرمستقیم که شامل استقرار قارچ های کپکی دوده ای رنگ به نام فوماژینو کاهش فتوسنتز گیاه در اثر دفع عسلک و نیز انتقال بیماری های ویروسی(مانند موزاییک هندوانه) و ایجاد کوتولگی یا مرگ میباشد

روش های پیشگیری و کنترل آفت

–از بین بردن هرگونه پناه گاه شته ها از جمله علف های هرز میزبان

–برای  مبارزه  بیولوژیک با  شته  ها  استفاده از کفشدوزک  ها  مانند  کفشدوزک7 نقطه ای،  زنبورهای پارازیتوئید شته بالغ، مگس های سیرفیده و بالتوری ها

–برای  کنترل  شیمیایی  این  آفت  می  توان  از  حشره کش  های  با  منشا  طبیعی  مانند  دی-اتانل  آمید  روغن نارگیل (پالیزین) و نیکوتین استفاده نمود. سموم دیکلرووس و نیز پی متروزین که دارای دوره کارنس پایین هستند برای کنترل شته ها توصیه شده است.

2-مگس جالیز Dacus Ciliatus

میزبان های زراعی عمده مگس جالیز به شرح زیرتعیین شده اند:

خربزه، طالبی، خیارسبز، خیارچنبر، گرمک، کدومسمایی، هندوانه.

مشخصات آفت

–حشره های کامل و بالغ نر وماده دارای سری به رنگ زرد وچشم هایی قهوه ای رنگ می باشند. پشت قفسه سینه آن ها قهوه ای رنگ بوده ودر مجموع، رنگ عمومی بدن آن ها قهوه ای به نظر می رسد. شکم این آفت مدور و بیضوی است ونوارهای افقی که به طور یک در میان زرد و قهوه ای است روی شکم آن ها دیده می شود. بال های حشره های مزبور شفاف و بدون لکه است و تنها در حاشیه انتهایی، کمی تیره تر به نظر می رسد.

–تخم های این آفت سفید رنگ بوده وبه شکل دانه برنج است.

–لاروهای مگس جالیز بلافاصله پس از خروج از تخم، یک میلیمترطول دارند و بیرنگ وشفاف هستند.

–این لاروها همانند لارو سایر مگس ها پا ندارند. سر لاروها باریک بوده و به تدریج به طرف انتهای بدن عریض میشود. لاروها در آخرین مرحله رشدی خود حداکثر به 11میلیمتر میرسد.

–شفیره ها  بیضی شکل بوده و بندهایی در  روی آن  دیده میشود. رنگ شفیره ها زرد کهربایی است  که ممکن است در زمان نزدیک به خروج حشره های کامل از آن ها تغییررنگ داده و به رنگ قهوه ای روشن تبدیل شوند.

.                         

.          

خسارت آفت

–مگس در زیر پوست میوه تخم گذاری کرده که عموماً محل تخم گذاری به رنگ قهوه ای می گردد و میوه در این ناحیه دچار تغییر شکل و خمیده می شود.

–لاروهای آفت با ایجاد دالان به درون میوه باعث ایجاد خسارت می شوند.

–ازنظر اقتصادی ضرر فراوانی به زارعین وارد میکند

روش های پیشگیری و کنترل آفت

–جمع آوری روزانه میوه های آلوده به آفت و انهدام یا دفن کردن آن ها در عمق

–اجرای شخم و دیسک بلافاصله پس از برداشت محصول

–شکار مگس با طعمه مسموم با استفاده از پروتئین هیدرولیزات به همراه یکی از سموم فسفره مثل مالاتیون زمانی که اکثریت و یا بیش از 50 %میوه ها به اندازه یک فندق یا هسته خرما شدند علیه حشره کامل اقدام به سمپاشی شود که می توان از یکی از سموم حشره کش فسفره کم دوام مانند دیمتوات ( 2لیتر درهکتار) استفاده کرد. عملیات سمپاشی را باید هر هفته یکبار اعمال نمود که در مجموع 4-6 نوبت سمپاشی میشود. که در نواحی گرمسیری تعداد دفعات سمپاشی بیش از 4 نوبت خواهد بود. زمان برداشت محصول در مزارع سمپاشی شده باید حداقل یک هفته بعد از سمپاشی باشد.

3-سر خرطومی جالیزAcythopeus curvirostris

این حشره به گیاهان خانواده کدوییان از قبیل خربزه، هندوانه، طالبی، خیار و کدو حمله می کند.

مشخصات آفت

–حشره کامل (به جز خرطوم) 3-5 و عرض آن 2میلیمتر و رنگ آن کاملاً سیاه و پوشیده از فرو رفتگی های فراوان است، به طوری که این حالت در تمام اعضاء بدن حتی در ران ها و ساق ها نیز دیده میشود. خرطوم بلند، باریک و قدری خمیده است. بالپوش ها نسبتا کوتاه و به انتهای بدن نمیرسند. بال های زیرین کاملاً رشد کرده و حشره قادر به پرواز کردن میباشد.

–تخم بیضی شکل و به رنگ سفید شفاف، رنگ تخم ها ابتدا سبز کاملاً روشن و سپس به تدریج به رنگ سفید پر رنگ در می آید.تخم ها رامعمولا در کنار سوراخی که به وسیله خرطوم در پوست میوه ایجاد میشود می گذارند.

–لارو سفید و خمیده با سر قرمز، لب و آرواره های بالا قرمز مایل به قهوه ای و به طول 4میلیمتر است.

–شفیره سفید، به طول 5 و به عرض 3میلیمتر است.

.           

خسارت آفت

–پس از خاتمه تخمریزی، جریان شیره نباتی بـه طـرف میـوه هایی کـه روی آن تخم ریزی شده، از محل دم میوه یا شاخه فرعی یا شاخه اصلی توسط حشره نر قطع میشود. این عمل به وسیله حشره نر وقتـی کـه حشـره مـاده در حـال تخم ریزی است و یا در پایان آن، صـورت مـیگیـرد.

از سلول های تخریب شده صــمغی بــه رنــگ قهــوه ای پررنــگ شــفاف ترشــح مــیگــردد.

میوه ایکه تخم ریزی در آن صورت گرفته از بوته جدا گردیده و شادابی خود را از دست مـیدهـد و شـروع بـه چروکیدن مینماید و به تدریج از وزن آن کاسته میگردد.

–لاروها پس از تفریخ،در میوه تونل ایجاد کرده و برای تغذیه بـه جسـتو جوی بـذرهای میـوه میپردازند.

–اگرچه پوسـته ی بـذر خیلی سـخت اسـت، امـا لاروهـا قادرنـد پوست میان آن را جویده و از محتویات بـذر تغذیه کنند

–پـس از ایـنکه لاروهاتمامی محتویات داخلی بذر را خوردند در گوشـه ای از میـوه، لانه های شفیرگیرا در کنار هم ساخته و تبدیل به شفیره مـیشـوند. شکل ایـن لانه ها پس از خروج حشره کامل به صورت لانه های زنبور دیده مـیشـود.

–گاهی پس از تخم ریزی،میوه از بوته جدا نشده و به رشد طبیعی خود ادامه میدهد. در اینحالت تخم های داخل این قبیل میوه ها نیـز تفـریخ گشـته ولارو زنده داخل آن از گوشت میوه تغذیه مینماید .

–در میوه هایی که بدین روش روی آن ها  تخم ریزی صورت گرفته و از بوته جدا نشده اند، سلول های اطراف حفره های تخم ریزی آسیب دیده و از بین میروند و از طرفـی سلول های سالم اطراف به رشد خود ادامه میدهند،که در نتیجه میوه پیچیده وبدشکل شده و این قبیل میوه هـا از میـوه هـای سـالم بـه راحتـی تشخیص داده میشوند.

روش های پیشگیری و کنترل آفت

–دادن یخ آب زمستانه

–جمع آوری بقایای جالیزدر مزرعه

—معلق نگه داشتن میوه های کوچک:

این حشره میوه هایی را که به عللی معلق هستند و کمی با زمین فاصله داشته و به صورت مورب (سرازیر)قرار گرفته اند آلوده نمیکنند . بدین منظور میتوان پس از تشکیل تمام میوه های خربزه و هندوانه، کلوخه ای زیرشاخه فرعی گذاشت تا میوه های کوچک سرازیرو معلق نگه داشته شوند .

–از بین بردن علف های هرز از جمله هندوانه ابوجهل

–با توجه به اینکه لاروها درون میوه و مخفی میباشند، سمپاشی بایستی علیه حشرات کامل صورت گیرد

—دو بار سمپاشی با سم لاروینو دیپترکس80% به میزان یک کیلوگرم در هکتارعلیه این آفت توصیه میشود :

نوبت اول موقعی که میوه به اندازه فندق است و نوبت دوم موقعی که قطر میوه 8-5 سانتیمترمیباشد

4-مگس خربزهMyiopardalis pardalina

آفت خربزه،طالبی ،خیار ،کدو،گرمک و به طور کلی گیاهان خانواده کدوییان میباشد.

مشخصات آفت

–مگس هایی هستند به طول حدود6-7میلیمتر با رنگ عمومی طلایی، چشم هایی سبز و روی قفس سینه ی آن ها خال های سیاه رنگی دیده می شود . بال های این حشره ، شفاف و دارای لکه های تیره هستند . این لکه ها در بال سمت راست شبیه عدد 118 و در بال سمت چپ شبیه عدد 811 می باشد.

–تخم های این آفت، به شکل کشیده بوده،رنگ سفیددارد.

–لاروهای مگس خربزه بلافاصله پس ازخروج ازتخم، به طول یک میلیمتر،بیرنگ وشفاف هستند. این لاروها، همانند لارو سایرمگس ها پا ندارند. سر آن ها باریک است و به تدریج، به سمت انتهای بدن عریض میشوند.لاروها در آخرین مرحله رشدی خود به رنگ کرم روشن و حداکثر به طول 11میلیمتر می رسند.

–شفیره های آفت بیضوی شکل و به رنگ کاهی تا قهوه ای روشن میباشد.

.                                 

.                       

خسارت آفت

–این آفت در زیرپوست میوه های کوچک گیاهان جالیزی تخم گذاری میکند . سپس ، لارو از تخم خارج شده و با پیشروی در داخل میوه، تونلی ایجاد میکند که طراف آن سفت و قهوه ای میشود .

–لاروها بعد از تغذیه کافی، برای شفیره شدن ، پوست میوه را سوراخ کرده و در داخل  خاک، تبدیل به شفیره میشوند.

–سوراخی که لارو در میوه ایجاد میکند راه مناسبی برای ورود یکسری از میکروارگانیسم ها میشود . این عوامل باعث پوسیدگی و گندیدگی میوه میشوند . بنابراین،آفت علاوه بر کرمو کردن میوه، گاهی باعث پوسیدگی آن شده و به این ترتیب موجب افزایش خسارت میگردد.

.         

.        

روش های پیشگیری و کنترل آفت

—خاک  ورزی: خاک  ورزی به خوبی قبل از کشت انجام شود تا بوته های خربزه همزمان و یکدست سبز شوند.

—کشت زود هنگام: کشت خربزه در بهار ، حتی المقدور زود انجام شود. تا سریعتر بوته ها به میوه نشسته و قبل از ظهور مگس ها، میوه های خربزه درشت و پوست آن ها ضخیم شده باشد و مگس نتواند زیر پوست این میوه ها تخم ریزی نماید. ( ابتدا و نیمه اردیبهشت ماه بهترین زمان کاشت )

–کاشت  خربزه هاییکه مگس خربزه رغبت کمتری برای تخم گذاری در آنها دارند،موجب  کاهش جمعیت آفت و خسارت کمتر میگردد .

—جمع آوری محصولات آلوده: در طول دوره داشت، کلیه میوه های آلوده به مگس خربزه از مزرعه جمع آوری و معدوم گردند تا از تراکم آفت در نسل بعد کاسته شود .

–اجرای عملیات شخم و دیسک زدن مزرعه خربزه

—یخ آب زمستانه : در مناطقی که دارای زمستانه های سرد می باشند، استفاده از یخ آب زمستانه ( با توجه به اطلاعات هواشناسی منطقه)، تلفات قابل قبولی بر آفت، در دور زمستان گذرانی خواهد داشت.

–آیش و تناوب زراعی

–مدیری تصحیح رطوبت خاک در زمان مناسب زیرا با کاهش رطوبت خاک ظهور مگس خربزه نیزکاهش مییابد.

–زمان مبارزه شیمیایی موقعی است که میوه ها به اندازه یک گردو شده اند ،به این ترتیب باید در سه نوبت بایکی از سموم حشره کش فسفره کم دوام  به میزان توصیه شده  با فاصله یک هفته تا 10روز با رعایت تناوب در سموم شیمیایی علیه حشره های کامل آفت، اقدام به سمپاشی گردد.

5-عروسک خربزهAulacophora foveicollis)Raphidopalpa foveicollis )

این حشره سوسک قرمز رنگ درازی است که از اوایل بهار در مزارع خربزه و هندوانه ظاهر شده و تا آخر فصل تابستان در مزرعه حضور دارد. در درجه اول به خیارو خربزه و در درجه دوم به هندوانه و کدو خسارت میزند. مشخصات آفت

— حشره کامل رنگ آن قرمز روشن، به استثنای زیر سینه میانی، عقبی و زیر شکم که سیاه رنگ است .

–تخم حشره بیضی شکل و زرد رنگ می باشد. تخم ها به صورت انفرادی در روی بوته خربزه یادر داخل خاک گذاشته میشود .

— لاروها استوانه ای شکل، دراز و به رنگ زرد لیمویی است. سر لارو سیاه و زیر آن زرد رنگ است. بند نهم شکمی لارو سخت شده وزیرآن حاشیه مقعد به صورت پستانکی بیرون زده است وبه کمک همین زائده ،لارو خود را به اشیاء محکم نگه میدارد در واقع زائده مزبور حکم پای کمکی را برای لارو دارد.

–شفیره از نوع آزاد به رنگ قهوه ای روشن می باشد

خسارت آفت

–تغذیه حشرات کامل از برگ ها سبب سوراخ سوراخ شدن (مشبک شدن) آن ها می گردد.

–سوسک ها از اوایل بهار به بوته های پجوان خربزه یا دیگرمیزبان های خود حمله کرده و روی برگ ها، جوانه ها وگل ها به تغذیه میپردازند.

–اگر بوته ها کوچک باشند در نتیجه این حمله به کلی از بین میروند.

— بوته های بزرگتر در برابر حمله آفت مقاومت نموده و حشره بیشتراز جوانه ها و گلها تغذیه میکند.

–مهمترین خسارت عروسک خربزه مربوط به لاروهای آن میباشد که به ریشه حمله نموده و بوته ها را خشک مینماید و در مزارعی که شدیدا مبتلا هستند هر روز عده ای از بوته ها را پلاسیده و خشک میشوند.

–با حمله لارو به ریشه و زخمی نمودن آن راه برای ورود و حمله باکتری ها و قارچ ها نیزفراهم میشود و بدینوسیله بوته زودتر از پا در می آید.

–لاروهای آفت علاوه بر ریشه ممکن است به میوه های جالیز که روی خاک قرار دارند حمله کنند و با جویدن پوست آن وارد آن گردند.

.                      

روش های پیشگیری و کنترل آفت

—زیادکردن  فواصل  آبیاری: یکی از عوامل محدود کننده تفریخ تخم و فعالیت لاروی کمبود رطوبت میباشد زیرا رطوبت نقش مهمی در رشد جنینی تخم ها دارد و باعث تاخیر در رشد جنینی و تلف شدن تخم می گردد.

––کشت به روش جوی و پشته: از این طریق رطوبت کمتری به تخم ها می رسد و در نتیجه تخم ها تفریخ نمی شوند.

–برای کنترل شیمیایی، علیه حشرات کامل زمستان گذران و قبل از تخمریزی آن ها در بهار می توان علیه آن ها سمپاشی نمود.

–از سموم فسفره که اغلب برای مبارزه با سایر آفات جالیز به خصوص شته و کفشدوزک جالیز به کار میرود میتوان استفاده نمود.

–برای مبارزه با لارو آفت در خاک  نیز سموم  فسفره  گرانول را میتوان در سطح مزرعه و یا اطراف بوته ها پاشید.

6-کفشدوزک خربزهEpilachna chrysomelina

از آفات مهم خربزه بوده و به انواع خربزه، خیار و هندوانه حمله میکند .کفشدوزک 12 نقطه ای جالیز و یا سوسک شرقی نقطه دار خیار نیز از اسامی دیگر آن می باشد زمستان گذرانیبه صورت حشره کامل در زیر بقایای گیاهی، علف های هرز حاشیه مزارع، شکاف زمین و زیر پوستک درختان می باشد.

مشخصات آفت

–حشره کامل، کفشدوزک نسبتأ بزرگی است به طول 8-7 میلیمتر و رنگ عمومی بدن قرمز آجری گرد آلود و بال پوش ها محدب و به صورت نیم کره کامل بوده که از کرک های ظریف و سفیدی پوشیده شده است و 12 نقطه سیاه با حاشیه نارنجی کمرنگ آنها را آراسته میسازد. لکه های مزبور در روی هر بال پوش که به حالت قرینه قرار دارند 6 عدد میباشد.

— تخم ها دوکی شکل و در دو سر باریک ،ابتدا به رنگ شیری و بعد زرد متمایل به نارنجی است. و به طور دسته های10-40 تایی در سطح زیرین برگ گذاشته میشود.

–لارو حشره پس از رشد کامل زرد رنگ و در حدود 9-8 میلیمتر طول داشته و دارای خارهای منشعبی در قسمت پشتی است  که به لارو شکل خاصی میدهد. روی حلقه اول و آخر بدن هر کدام  چهار  و  روی حلقه های دیگرهر کدام شش خار منشعب وجود دارد.

–شفیره تخم مرغی شکل و مانند لاروها پوشیده از خارهای منشعب میباشد. در موقع شفیره شدن  پوست آخرین سن  لاروی در انتهای شکم جمع شده به اشیاء اطراف خود مانند خس و خاشاک و کلوخ و غیره چسبیده و به حالت تقریبا معلق و بی حفاظ به رنگ زرد تیره باقی میماند.

خسارت آفت

–حشره کامل و لارو کفشدوزک هر دو از برگ و میوه بوته جالیز تغذیه نموده و برگ را به صورت توری در می آورند.

–گاهی حشرات کامل به تخمدان گل های گیاه میزبان نیز حمله کرده و آنها را از بین میبرند.

—  سبب مشبک شدن برگ و لهیدگیو پوسیدگی میوه ها میشود.

–حشره بالغ کفشدوزک خربزه از اواسط پائیز تا اوائل بهار بدون هیچگونه فعالیتی معمولاً به طور پراکنده در پناه گاه های مختلف از قبیل شکاف درختان و دیوارها و یا زیر سنگ ها و خاشاک اطراف مزارع جالیزکاری به سر میبرد.

روش های پیشگیری و کنترل آفت

–جمع آوری برگ های آلوده به تخم

–ازبین بردن میزبان های وحشی

–مبارزه شیمیایی بهتر است  مصادف با ظهور حشرات بالغ زمستان گذران و یابا باز شدن تخم ها و ظهور لارو های سن یک انجام شود. از سمومی نظیر فن پروپاترین به میزان 2 لیتردر هکتار یامالاتیون 5/1 لیتردر هکتار استفاده شود.

اختلالات فیزیولوژیکی

1-پوسیدگی گلگاه هندوانه بیماری سیاه شدن گلگاه جزء بیماری های فیزیولوژیک شمرده میشود که یکی از بیماری هایی است که باعث کمی میزان محصول و نامرغوبی آن از نظر بازار پسندی میشود .

عوامل ایجاد کننده این عارضه

–کمبود کلسیم، وقتی که محتوی کلسیم میوه از حدی پائین تر آید، بیماری در پاره ای از میوه ها مشاهده میشود

— تعریق تاثیر ویژه ای روی پوسیدگی گلگاه دارد ، یکی از پژوهشگران با پاشید نموادی چون امولسیون های هیدروکربن که میزان از دست رفتن آب را در گیاه کاهش میدهد از خسارت بیماری به نحو قابل ملاحظه ای کم کرد .

–پوسیدگی گلگاه در پایان یک دوره حاصلخیزی گیاه در اثر خشکی هوا و کم آبی بعدی عارض میشود تحت این شرایط با توجه به جذب آب از خاک و تعریق از راه برگ ها، نوسانات رطوبت یبیشتر میگردد. در نتیجه ذخیره آبی گیاه و میوه شروع به کاهش میکند. اگر این خشکیدن نسوج گیاه ادامه پیداکند ، پاره ای ازسلول های گلگاه شروع به خشکیدن میکند و مقدمه بروز عارضه پوسیدگی فراهم میشود .

–طول روز ،شدت نور و نسبت کربوهیدرات ها نیزممکن است در این مسئله موثر باشند. اما نقش آن ها در تولید پوسیدگی هنوز نیز به وضوح روشن نشده تا بتوان آنها را توصیه هائیکه به منظور جلوگیری عملی به کارمیرود به کار برد.

علائم

–انتهای میوه ابتدا به رنگ تیره در آمده و پس از مدت کوتاهی خاصیت چسبندگی از خود نشان میدهند .

–به تدریج شیارهای سیاه رنگی در این قسمت پدیدار شده و پس از 3 تا 4 روز قسمت سر میوه کاملاً سیاه میشود.

–چنانچه از این قسمت آلوده برشی تهیه شود مشاهده میگردد که قسمت های داخلی گوشت میوه در این منطقه سفید مایل به خاکستری مانده و رنگ قرمز طبیعی را به خود نمی گیرند.

–بذور حاصله دراین قسمت چروکیده و نرسیده باقی میمانند.

کنترل این عارضه

—تاثیرآب : تشنگی خسارت جبران ناپذیری وارد می آورد. در فصل گرم و موقعی که گیاه به آب بیشتر نیازمند است فاصله آبیاری، دو و یا حداقل یکروز پایین آورده شود. بهترین زمان برای این اقدام موقعی میباشد که کم و بیش لکه های سیاه در مزرعه هندوانه به چشم میخورد تردیدی نیست که این اقدام تا آن حد که عارضه مربوطه به آب باشد مثمر ثمر خواهد بود . در این مورد عامل نظم آبیاری نیزغیرقابل اغماض است و جداً توصیه میشود تا فواصل آبیاری در هر نوبت یکنواخت بماند و هر بار نوسانی نشان ندهد .

— جلو گیری از تعریق:از آنجائی که تعریق عامل مهم از دست رفتن رطوبت اندوخته گیاه است و قوی ترکردن فشار  اسمزی برگ ها نسبت به میوه به جذب رطوبت کمبود از ناحیه گلگاه  منجر  میشود لذا هر طریقی که بتواند از این پدیده یعنی «تعریق »جلوگیریبه عمل آورد سبب کاهش بیماری میشود.

–آبیاری بارانی در روزهای گرم که واقعاً شدت تعریق بالا میرود در حفظ سلامتی کمک بسیارمفیدی است.

—اثر کود:استفاده از کودهای حاوی کلسیم مانند نیترات کلسیم روی کاهش خسارت بیماری اثر داشته است.آغازاینکار یک ماه قبل از ظهور احتمالی بیماری و3 تا 4 بار به فاصله یک هفته تکرار شود .

—تاثیر تاریخ کشت: اهمیت تاریخ کشت بدان سبب است که بوته هندوانه تا فرا رسیدن فصل گرم وآنگاه که میوه ها  رشد  سریع دارند و به آب بیشتری نیازمندند قسمت اعظم فعالیت خود را رها کرده و برای کامل کردن رشد میوه نیروی زیادی احتیاج نداشته باشند.

—واریته مقاوم: واریته های فرفاکس ، چارلستون گری، دیکسی کوئین، نسبت به بیماری حساسیت فوق العاده از خود نشان داده اند در حالیکه واریته های شوگربی،خاتمی و شریف آبادی و محبوبی حساسیت بسیار کمی نسبت به بیماری از خود نشان داده اند.

2-تو خالی شدن مرکز میوهHollow heart

این اختلال فیزیولوژیکی در هر منطقه تولیدی ممکن است رخ دهد فقط میزان و شدت آن بسته به نوع منطقه و فصل متفاوت است.

عوامل ایجاد  کننده این عارضه

–عدم مدیریت آبیاری و کود دهی مناسب

–تغییرات دمایی

–گرده افشانی ضعیف

–ایجاد شرایط رشد سریع میوه مانند استفاده بیش از حد کود، دمای بالا و آبیاری زیاد

علائم

–جدا شدن قسمتی از گوشت میوه که به صورت حفره ای در مرکز میوه خالی می شود.

–تشخیص و جداسازی میوه هایی که دچار این اختلال شده اند از میوه های سالم از طریق ظاهر خارجی مشکل است گاهی برخی از میوه ها نا متقارن می شوند.

کنترل این عارضه

–اجتناب از کاشت ارقام حساس

–استفاده از ارقام مقاوم

–کوددهی و آبیاری مناسب

3-باریک و کشیده شدن انتهای میوهBottleneck

عوامل ایجاد کننده این عارضه

–گرده افشانی نامناسب به دلیل جمعیت پایین زنبورها یا وجود شرایط محیطی نامساعد  برای زنبورها مانند سرما، رطوبت زیاد و آب و هوای طوفانی

–نامنظم بودن دور آبیاری به ویژه در مراحل ابتدایی تشکیل میوه

علائم

–به دلیل عدم رشد مناسب و انقباض سلول ها در قسمت انتهایی میوه این اختلال رخ می دهد.

–میوه شکل طبیعی ندارد و در قسمت نوک آن باریک و کشیده می شود.

–با برش میوه عدم تقارن دانه ها دیده می شود و در قسمت انتهای میوه دانه وجود ندارد

کنترل عارضه

–عدم استفاده از ارقام حساس

–آبیاری منظم متناسب با نیاز گیاه

4-آفتاب سوختگیSunscald

عامل ایجاد کننده این عارضه

دما و شدت بالای نور خورشید

علائم

این علائم به صورت بروز نواحی سفید یا برنزه روشن روی میوه هایی است که در معرض آفتاب قرارگرفته-اند.

–نواحی تغییر رنگ یافته چروک خورده و فرورفته اند و اغلب با یک هاله زرد رنگ احاطه شده اند.

–این نواحی معمولا در قسمت بالای میوه، جایی که بیشتر در معرض آفتاب قرار میگیرد، دیده میشوند.

کنترل این عارضه

–بهترین روش برای پیشگیری از آفتاب سوختگی محافظت از برگ ها و مبارزه با بیماری های برگی با به کار گیری قارچکش ها میباشد .

–با کود دهی مناسب و آبیاری منظم شاخ و برگ گیاهان را حفظ کنید.

–از کولتیوار هایی استفاده کنید که پوشش برگی مناسبی دارند.

–از باردهی بیش از حد بوته ها اجتناب نمایید.

–نزدیک هم کاشتن بوته ها و همپوشانی برگ ها تا حدود زیادی از حادث شدن این پدیده جلوگیری به عمل می آورد.