آموزش کشت گندم آبی

آموزش مرحله به مرحله تولید گندم آبی

تعریف گندم کار :

گندم کار کشـاورزی اسـت که مراحل کاشـت، داشـت و برداشـت گندم را به درسـتی میدانـد و آن را بـا رعایـت اصـول فنـی تولید مـی کند.

مرحله ی اول: آماده سازی بستر کاشت

1 گردش زراعی ( تناوب زراعی):

اولیـن گام در کاشـت گندم رعایت گردش زراعی مناسـب اسـت. بدیـن معنی که قبل از گنـدم بایـد گیاهانـی مثـل سـیبزمینی، ذرت، کلـزا و… را کشـت کرد، کـه زمین را  زود آزاد کنـد. کشـت گیاهـان زراعی پاییزه مانند کلزا، شـبدر، باقلا و … پیش از گندم  مشکل سـاز نیسـت. امـا گیاهان زراعـی بهاره یـا تابسـتانه از قبیل پنبه وسـویا دیررس کـه بقایـای زیـادی برجـا ی مـی گذارند برای کشـت گنـدم ایجاد مشـکل میکنـد، مگر آنکه بقایا ی خشـبی از زمین خارج شـوند و یا با سـاقه خردکن، خرد شـده و با دیسـک بـه زیـر خاک رونـد. به هر حال، در صـورت وجود رطوبت و دمای کافـی، حدود 2 هفته تـا یـک ماه فرصـت برای پوسـیدگی بقایا ی محصـول قبلی زمان نیاز اسـت.

2 آماده سازی بستر:

آماده سازی زمین برای کشت گندم به ترتیب زیر انجام میشود.

2-1- شـخم زدن: شـخم زدن، بـا  گاوآهـن برگردانـدار و بـا عمـق 15-18سـانتی متـر انجـام میشـود.

2-2- دیسک: برای نرم کردن خاک و مخلوط کردن کودهای شیمیایی و دامی با خاک، دفع علف های هرز و زیرخاک کردن بذر (کشت درهم) از دیسک استفاده میشود. دیسک ها به دو دسته ی سوارشونده و کششی تقسیم میشوند.

2-3 مالـه (لولـر): بـرای کاربـرد مطلـوب ماشـین های کاشـت و آبیاری بهتـر و یکنواخت مزرعـه، باید زمین را تسـطیح کرد که بـرای انجام ایـن کار از مالـه اسـتفاده میشـود.

2-4 مرزکش(کـرت بنـد): در  بعضـی مناطـق کـه از روش کاشـت غرقابی اسـتفاده میشـود. اسـتفاده از مرزکـش ها بـرای کرت بنـدی ضروری اسـت. مرزکش ً هـا اکثـرا بـه صـورت سـوار شونده و دارای دو خیش بشقابی هسـتند که بـه طور مایل نسـبت به هم قـرار دارنـد.

2-5 هـرس یـا دندانـه: بـه دو شـکل میخـی و فنـری وجـود دارد و کاربردهایـی بـه شـرح زیـر دارد:

1- جمع آوری بقایای گیاهی

2- کلـوخ شـکنی وآماده کردن بسـتر بذر

3- سله شکنی و ایجاد لایه ی سست در سطح خاک قبل یا پس از کاشت بذر

4- صـاف کـردن و تثبیت سـطحی خـاک

5- حفـظ رطوبت در مناطق دیـم از طریق شکسـتن لوله هـای مویین

2-6 کودهـای پایه: جهت تعیین نیازهای کودی پایه مزرعه لازم اسـت نمونه های مناسـب خـاک را از مزرعـه تهیه کرد و به آزمایشـگاه بـرد تا میزان کود مـورد نیاز مزرعه مشخص شود.

* کودهای فسـفره (سـیاه) و پتاسـه تعیین شـده تماما قبل از کاشـت به زمین اضافه شوند.

* کودهـای نیتروژنـه (شـکری یـا سـفید) یـک چهـارم تـا یک سـوم در زمان کاشـت و بقیـه دردو نوبـت بعـد از سـبز شـدن بـه شـکل سـرک در زمـان بـه سـاقه رفتـن و بـه گل رفتـن بـه مزرعـه اضافه میشـود.

2-7- دیسک نهایی: جهت اختلاط کودها با خاک از دیسک استفاده میشود.

3 خاک ورزی حفاظتی:

خاکورزی حفاظتی، روشی است برای جلوگیری از به هم خوردن خاک. در این روش به کشاورزان پیشنهاد میشود حداقل 30 ٪ بقایای کشت پیشین در سطح خاک باقی بماند. خاک ورزی حفاظتی روشی برای مدیریت خشک سالی در راستای نگهداری آب در زمین و همچنین کاهش هزینه های تولید در کشاورزی و افزایش مواد آلی خاک است. این کوشش سبب میشود که بقایای گیاهان پیشین درون خاک، به شکل یک کود گیاهی خوب برای زمین درآید و زمین را به شکل یک اسفنج ظرفشویی درآورد. در نتیجه آب باران و شبنم راحت تر در زمین فرو میرود و کمک قابل توجهی به مقابله با خشک سالی و کمآبی میشود و این بقایا از تبخیر آب توسط تابش آفتاب نیز جلوگیری میکند. از سوی دیگر فرورفتن سریع آب در زمین از بروز سیلاب ها جلوگیری میکند.

این حالت اسفنجی باعث میشود که هوا (اکسیژن، نیتروژن و…) نیز راحت تر در زمین نفوذ کند؛ احتمالا مهم ترین سود آن تقویت خاک و خوراک رسانی به میکروارگانیسم ها و جانداران ریز خاک زی است.

3-1- بـی خـاکورزی: در ایـن روش هرگـز زمیـن شـخم زده نمیشـود و کشـت در داخـل بقایـای محصـول پیشـین انجـام میشـود. در ایـن روش کـه گاهـی خـاكورزی صفـر یا كاشـت در شـكاف هـم نامیده میشـود، خـاك از زمان برداشـت محصـول قبلی تـا كاشـت بـذر و از كاشـت بذر تا برداشـت بعدی دسـت نخـورده باقی می مانـد. در این شـیوه تنها عمل خاكورزی، به هم زدن خاك توسـط ردیف كارها و خطی كارها اسـت.

3-2- کم خاکورزی: در این روش عملیات خاک ورزی کاهش مییابد و حداقل 30 درصد بقایای محصول پیشین در سطح خاک باقی میماند. ادوات مناسب کم خاک ورزی شامل دیسک های بشقابی، چیزل ها و خاک ورزهای مرکب و کمبینات ها هستند.

مرحله ی دوم: شناسایی و تنظیمات خاک ورزهای اولیه وثانویه

1 گاو آهن بشقابی:

در اراضـی سـخت، خشـک، خـاک هـای چسـبنده، در زمیـن هـای پـر از ریشـه و

کلــش دار (یونجــه زار) و در خاکهــای زبــر و خشــن و ســنگ ریــزه ای از گاوآهــن بشــقابی اســتفاده میشــود.

تنظیم گاوآهن بشقابی:

الـف) تراز کـردن گاوآهن بشـقابی مانند گاوآهـن های برگرداندار اسـت.

ب) بـرای تنظیـم عمـق شـخم گاو آهن بشـقابی بایـد بـه صـورت زیر عمـل کنیم:

– در گاو آهن سوار، با کوتاه و بلند کردن طـول بـازوی میانی، سیسـتم هیدرولیک تراکتـور عمل میکند.

– در گاوآهن کششی، با استفاده از تغییر وضعیت استقرار عمودی چرخ روی گاوآهن، عمق مورد نظر ایجاد میشود.

روتوتیلر: روتوتیلرهـا از تعدادی تیغه کـه بـر روی محـور گـردان قـرار میگیرنـد تشـکیل شـدهاند، کـه ضربـات ناشـی از آنهـا بـه زمین، باعـث باز شـدن ذرات خـاک به صـورت یکنواخـت و بـدون زیـر و رو شـدن میشـود.

سـیکلوتیلرها: سـیکلوتیلرها به دلیل خاک ورزی کمتر (شکسـتن و خردکردن) به جـای برگردانـدن و پاشـیدن خـاک و ایجـاد یکنواختی بیشـتر در عمق کاشـت بـذر، به کار برده می شـوند.

روتیواتـور (خـاک ّ ورز دوار افقـی):

بـه منظـور خـرد کـردن بهتر کلوخـه های حاصـل از عملیـات خـاکورزی و خـرد کـردن سـاقه هـای باقیمانـده از کشـت قبلـی و اختلاط آن بـا خـاک و در نهایـت تهیـه ی بسـتر مناسـب بـذر از این وسـیله اسـتفاده مـی شـود.

تنظیمات دیسک :

• عمق نفوذ بشقاب :

الـف ) در دیسـکهای سوارشـونده بـا اسـتفاده از سیسـتم هیدرولیـک تراکتـور و گذاشـتن و برداشـتن وزنـه روی دیسـک، عمـق نفـوذ بشـقاب ها تنظیـم میشـود.

ب) در دیسـک های کششـی، تنظیـم عمیـق بـا اسـتفاده از جـک هیدرولیکـی انجـام مـی شـود.

• تراز کردن :

الـف) در دیسـک های سوارشـونده تراز طولی بـا تغییر بـازوی میانـی هیدرولیک انجام می شـود.

ب) در دیسـک هـای کششـی تنظیـم وضعیـت مالبنـد بـا چـرخ هـای حامـل بـرای انطبـاق آن با ارتفـاع مالبند تراکتور انجـام مـی شـود.

• تنظیم گلپاک کن ها :

گل پاک کن ها بایـد طـوری تنظیم شـوند که بـا صفحات دیسـک تمـاس نداشـته و فاصلـهی آن بـا صفحه حـدود 5 میلی متر باشـد.

تنظمیات ماله (لولر) :

• ماله ی سوار شونده:

الـف) ترازکـردن: بـا اسـتفاده از تغییـر طولـی بـازوی میانـی (رابـط) تراکتـور انجـام مـی شـود.

ب) عـرض کار مالـه: 1 تـا 3 متـر اسـت. سـرعت تراکتـور هنـگام کار بـا مالـه 3 تـا 6کیلومتـر بـر سـاعت اسـت.

• ماله ی کششی:

الف) اتصال مالبند دستگاه به تراکتور:

ب) تنظیـم عمـق نفـوذ تیغـه: در اکثر ماله ها، شاسـی چـرخ ها توسـط بازویی مانند بـازوی میانـی تراکتـور بـه بدنـهی ماله متصل اسـت کـه هرچقدر این بازو بسـته شـود، فاصلـه ی تیغـه بـا زمین تغییـر میکند.

ج) روش کار: پـس از عملیـات شـخم و دیسـک باید در جهت قطـر قطعات زمین اقـدام به عمـل ماله زنـی کرد.

شیارکش ها (فاروئرها):

در کاشـت گنـدم، بـرای ایجـاد جویچـه هـای آبیـاری هـم زمان بـا عمل کاشـت از شـیارکش هـا اسـتفاده میشـود.

• شـیار کش هـا اکثراسـوار شـونده هسـتند. در نتیجـه، تنظیمـات آن (تـراز طولـی، عرضـی و عمـق کار) همانند دیگر ادوات سـوار شـونده اسـت.

مرحله ی سوم: کاشت گندم آبی

1 تاریخ کاشت:

کاشـت گنـدم بـا توجه بـه شـرایط اقلیمی و عـرف منطقه متغیر اسـت. تاریخ کاشـت در اسـتانهای سردسـیر کشـور ایـران نیمـهی اول مهرمـاه و در اقلیمهـای معتـدل و گرمسـیر تـا اواخـر آبان مـاه ادامـه دارد.

– اثرات سوء کشت زودتر از موعد یا تأخیر در کاشت:

– بـذرکاری خیلـی زودتـر و یـا خیلـی دیرتـر گنـدم پائیـزه از قـدرت پنجه زنـی آن میکاهـد. بـذرکاری خیلـی زودتـر، بوتـه را در معـرض حملـه ی مگـس گنـدم قـرار میدهـد و اگـر دیرتـر کاشـته شـود احتمـال سـرمازدگی افزایـش مییابـد و در نتیجـه میـزان عملکـرد پایین مـی رود. اگر بذرکاری در مناطق سردسـیر کاملا بـه تأخیر افتد، بـذور کاشـته شـده ممکن اسـت تا بهـار آینده جوانـه نزنند، به سـاقه نروند و سـنبل های نیـز تولیـد نکنند. بـا تأخیر در کاشـت، میزان بذر مصرفـی حداقل به میـزان 10 درصد افزایـش مـی یابـد. بـه طورکلـی میتـوان گفـت کـه در مناطـق خشـکتر و گرمتـر، بـذرکاری همیشـه بایـد بلافاصلـه بعـد از اولین بـاران کافی یا پـس از اولین آبیـاری، که رطوبـت لازم را بـرای جوانهزنـی تأمیـن کنـد، صـورت بگیـرد.

– بـذرکاری در بهـار نیـز حتی الامـکان بایـد زودتر انجام شـود تـا قبل از گرمـای اوایل تابسـتان، کـه گنـدم نسـبت بـه آن حسـاس اسـت، گیاه به سـاقه رود و سـنبله تشـکیل دهـد. کاشـت زودتر، دورهی رشـد گندم بهـاره را زیادتر میکند کـه در افزایش عملکرد بسـیار مؤثـر خواهـد بـود. در مناطقـی کـه سـرمای زمسـتانی بـرای گندم خطـر زیادی نـدارد، بهتریـن تاریـخ کاشـت موقعی اسـت کـه بوتـه بتواند قبـل از آنکه دمـای محیط زیـر صفـر درجـه سـانتیگراد بـرود به مرحله سـه برگی برسـد.

2 انتخاب رقم:

ارقام مختلف گندم قابل توصیه برای اقلیمهای مختلف شامل:

1- اقلیـم گـرم و مرطـوب حاشـیه ی دریـای خـزر: دریـا، آرتـا، مرواریـد، مغـان3، (دوروم گنـدم) اسـتورک ، N-75-15 ، N-75-16 ،شـیرودی ،گنبـد

2- اقلیــم گــرم و خشــک: هیرمند،کویــر، کرخــه، چمــران، هامــون، چمــران2، افــاک، پــاواروس، بهرنــگ

3- اقلیــم معتــدل: پیشــتاز، کویــر، ســپاهان، بهــار، پارســی، ســیوند، ارگ، ســیروان، بــم، نیشــابور، افــق

4- اقلیم سردسیر: الوند، زرین، Mv17، سای سونز، گاسکوژن، گاسپارد، پیشگام، اروم

 3 آماده سازی بذر برای کاشت:

بذر مصرفی باید برای آن منطقه اصلاح شده باشد.در صـورت عـدم اسـتفاده از بـذور مناسـب و اسـتاندارد، بهـره گیـری از سـایر نهـاده هـای مؤثـر در تولیـد از جملـه آب، کود و… تأثیـر چندانی در تولیـد و افزایش عملکرد نخواهد داشــت.

1-3- ویژگیهای بذر مصرفی جهت کاشت:

بذر مصرفی جهت کاشت باید دارای ویژگی های زیر بوده و کیفیت لازم را داشته باشد.

• خالـص بـودن بـذر: بـذر مصرفـی از یـک رقـم و فاقـد بـذر علفهـای هـرز و سـایر محصـوالت باشـد (بوجـاری شـده باشـد)
• قـوهی نامیـه: قـوهی نامیـه بـذر بـرای کاشـت نبایـد از 95% کمتر باشـد (یعنـی از هر 100بـذر حداقـل 95 بذر سـبز شـود).
• سـالم بـودن و انـدازهی بـذر: بـذر مصرفی از نظر شـکل ظاهـر باید شکسـته نبوده و درشـت و یک انداره باشـد.
• طـول عمـر بـذر: در صـورت اسـتفاده از بـذر خودمصرفـی، تمامـی بـذور از سـال گذشـته باشـد.
• مقاوم به ریزش باشد: بذر مصرفی مقاوم به ریزش باشد.
• بذر مصرفی مقاوم به شوری، گرما، سرما، خوابیدگی، آفات، بیماری و … باشد.

– بعضی از کشـاورزان از بذور سـال قبل خود برای کشـت استفاده میکنند، که جهت داشـتن بـذور یک دسـت و عـاری از خار و خاشـاک و بذور علف های هـرز، بوجاری این گونـه بـذور ضـروری اسـت. ایـن بـذر مصرفـی جهـت کاشـت بایـد با اسـتفاده از سـموم توصیه شـده، کـه در ادامه آمده اسـت، ضدعفونی شـود.

2-3- مقدار بذر در هکتار:

میزان بذر مناسـب عموما بسـته به نــوع خــاك، بســتر بــذر، تــاریخ کاشـت، روش کاشـت و اقلیـم مربوطـه و خصوصیـات رقـم (کمپنجـه بدانــه و … ) متفـاوت اسـت. در یـک بسـتر بـذر مناسـب، کشـت بـه موقـع (در تاریـخ توصیـه شـده) و آبیـاری بـه هنـگام بــا توجــه بـه رقـم بـذر مصرفـی در کشـور بـا روش خطـی کاری، بیـن 120 تـا 200 کیلوگـرم در هکتـار متغیـر اسـت.

• تراکـم مناسـب بـذر در زراعت گنـدم در اقلیم های مختلف کشـور از 350 تا 500 بذر در متـر مربـع متغیر است.
• در صـورت آماده سـازی نامناسـب بسـتر بـذر یا دیر کاشـتن ، 10 الـی 20% به مقدار بذر توصیه شـده اضافه شـود.

3-3- ضدعفونی بذر:

بذر مصرفی با استفاده از سموم قارچ کش از قبیل ویتاواکس، تیرام و … به میزان 150 الی 300 گرم برای 100 کیلوگرم بذر بر علیه بیماری ها و آفات ضدعفونی میشود.

4 کاشتن بذر:

در کاشـت بـذر بایـد ضمـن اسـتفاده از ادوات مناسـب، بـه ردیـف و عمق کاشـت نیـز توجه شـود.

1-4- ادوات کاشـت : درکشـت درهـم از بذرپاش سـانتریفیوژ و در کشت ردیفی از ردیـفکار غلات اسـتفاده میشـود.

• در بعضـی از مناطـق برای صرفـه جویی در وقت و پایین آوردن هزینهها و همچنین عدم فشـرده شـدن خاک از دسـتگاهی به نام کمبینات اسـتفاده میشـود که با یک بار حرکـت ایـن دسـتگاه در مزرعه، عملیات خاکورزی، کودپاشـی، بذرکاری و پوشـاندن بـذور به صورت هـم زمان صـورت میگیرد.

2-4- ردیـف کاشـت: فاصلـه ردیفهـای کاشـت بـرای گنـدم را معمـولا 12/5 تـا 15سـانتی متردر نظـر میگیرنـد. کاشـت گنـدم بـه صـورت یـک، دو و یـا سـه ردیـف روی پشـته بـا اسـتفاده از ردیفکارغلات صـورت مـی گیرد.کشـت درون جوی (یـک ردیف داخـل جـوی) در بعضـی از مناطـق( بیشـتر در دیـم زارهـا) نیـز انجـام میشـود.

3-4- عمق کاشت : عمق کاشت به طور معمولا بین 3 تا 5 سانتی متر است.

• در صـورت مناسـب نبـودن بسـتر خـاک، روش کاشـت (مسـطح یـا جـوی پشـته)، شـرایط آب و هوایـی و… عمـق کاشـت متغیـر خواهـد بـود.

مرحله ی چهارم: شناسایی و تنظیمات ماشین های کاشت :

1 کودپاش و بذرپاش سانتریفیوژ :

در کشت های مسطح و درهم از این دستگاه استفاده میشود.

• کالیبره کردن :

– ابتـدا کوپـاش یا بذر پاش سـانتریفیوژ روی تراکتور سـوار می شـود.

– بذر در داخل مخزن آن ریخته می شود.

– دور موتور 2000 دور در دقیقه تنظیم می شود.

– عـرض پاشـش محاسـبه میشـود. (مثلاً 10 متـر)

– تراکتور با دنده ی یک به طول 100 متر حرکت می کند.

– سطحی از مزرعه که بذر پاشی میشود برابر 1000 مترمربع است.

عرض کار = 10 متر

طول مسیر = 100 متر

10 ×100 = 1000 مترمربع

– بـذر داخـل مخـزن مجددا وزن شـده و از مقدار بذر اولیه که داخل مخزن اسـت کم میشـود تـا مقدار بذر پخش شـده در هـزار متر مربع به دسـت آید.

– عـدد بـه دسـت آمـده از مقـدار بـذر پخـش شـده را در عـدد 10 ضـرب مـی کنیـم تا مقـدار بـذر در هکتـار بهدسـت آیـد.

2 خطی کار غلات :

سـاده تریـن خطـی کار دارای یـک مخـزن بـذر اسـت کـه بـه صـورت سـوار با اتصـال سـهنقطه ای با چرخ هـای محرک کوچـک حمـل میشـود.

• تنظیـم یـا کالیبـره کردن خطـی کار در مزرعه :

– عرض کار خطی کار محاسبه میشود.

فاصله ی بین دو شیار بازکن × تعداد شیار بازکن = عرض کار

مثـال)  اگر تعداد شـیار بازکـن 13 و فاصلهی بین دوشـیاربازکن مجاور 15 سـانتیمتر باشـد عـرض کار این خطـی کار برابر اسـت با : متر 2 = سانتیمتر 13×15 = 195 = عرض کار

– طـول مسـیر : طولـی به مسـافت 50 متر از مزرعـه را انتخاب کرده و آن را مشـخص میکنیم.

مترمربع 100 = طول مسیر× عرض کار = مساحت کار

– مخـزن را از بـذر پـر و دریچـه هـا را متناسـب بـا توصیـه ی کاتالوگ دسـتگاه تنظیم مـی کنیم.

– تراکتـور بـا دنـدهی یـک حرکت می کنـد و شـیاربازکنها با خـاک درگیر می شـوند. حـال بـذر ریختـه شـده در سـینی را زیـر دریچه ی کشـویی جمـع آوری و با تـرازو، وزن مـی کنیم.

– اگـر بـذر جمـع آوری شـده در سـینی بـرای مسـاحت 100 متـر ( متـر 50 = 100(مسـاحت) × 2 (عـرض کار))، 1/5 کیلوگـرم باشـد، ایـن مقـدار را در عـدد 100 ضـرب میکنیـم تـا مقـدار بـذر در یـک هکتـار به دسـت آیـد کـه برابـر اسـت بـا 150 کیلوگـرم.

• نحـوه ی تنظیـم تـراز عرضـی و طولـی خطـی کار : بـرای تنظیم تـراز طولی، بـا بالا و پاییـن بـردن بازوهـای اتصال دونقطـه ای تراکتور، شـیاربازکن های جلویـی و عقبی را در یک سـطح قرار می دهیم و عمق نفوذ یکسـانی خواهیم داشـت. برای تراز عرضی، دو بـازوی طـرف راسـت و چپ در یک سـطح قرار مـی گیرند و دسـتگاه روی چرخ های حامـل و محرک خود تـراز عرضی خواهد داشـت.

–خـط کـش یـا عالمـت گـذار : برای این که سـطح مزرعه دوبار کشـت نشـود یـا بدون کشـت باقـی نمانـد از خط کش یـا عالمت گذار اسـتفاده می شـود.

3 استفاده ازکمبینات:

ایـن دسـتگاه در اراضـی شـخم خـورده هم زمان عملیات دیسـک، تسـطیح و کشـت را انجـام مـی دهد.

داشت گندم آبی:

مرحله ی پنجم: آبیاری مزرعه ی گندم

آبیاری گندم:

نیاز آبی گندم با توجه به بافت خاک و شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است.

مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم عبارتند از:

1- مرحله ی جوانه زدن (خاک آب)

2- مرحله ی پنجه دادن (پنجه آب)

3- مرحله ی ساقه رفتن (ساق آب)

۴- مرحله ی سنبله رفتن (خوش آب)

۵- مرحله ی گل رفتن (گل آب)

۶- مرحله ی دانه بستن (دان آب)

تعـداد دفعـات آبیـاری مزرعه ی گنـدم بین 6 تا 10 نوبت آبیاری بسـته بـه بافت خاک اراضـی و شـرایط آب و هوایـی معمـول اسـت. معمـولا دو نوبـت آن در پاییـز و بقیـه در بهار و اوایل تابسـتان اسـت. اولین آبیاری مزرعه ی گندم که خاک آب نامیده میشـود اهمیـت ویـژهای دارد. در صورت بارندگـی به میزان کافی در هریـک از مراحل آبیاری، از انجـام آن نوبـت آبیـاری صرف نظر می شـود.

روش هـای آبیـاری : روش هـای آبیـاری بـه دو گـروه آبیـاری سـطحی (سـنتی) و آبیـاری مکانیـزه (تحـت فشـار) تقسـیم میشـود.

1 آبیاری سطحی (سنتی) :

روش های معمول آبیاری سطحی گندم در ایران به شرح زیر است :

1-1-آبیاری نواری :

زمیـن را بـه چندیـن نوار تقسـیم و در زمـان لازم آبیـاری می کنیم انجـام میدهیم. طـول و عـرض هرنـوار را بـا مشـورت کارشناسـان آبیـاری تعییـن مـی کننـد. در حـال حاضـر به دلیـل کمبـود آب و خشکسـالی هـای اخیـر در کشـور بهتر اسـت از این شـیوه اسـتفاده نشـود، و از روش هـای آبیـاری مکانیزه اسـتفاده شـود.

1-2- آبیـاری نشـتی ( فاروئـی) :

پـس از ایجـاد شـیارهای مناسـب ( فـارو) در زمین، آب را بـا اسـتفاده از شـیارهای ایجـاد شـده بـه پـای گیـاه می رسـانند. انـدازه، جهت و طـول شـیارها بـا توجـه به نظـر کارشناسـان آبیـاری تعیین می شـود.

مزایای آبیاری سطحی (سنتی) :

1- کشـاورزان بـا ایـن روش آبیـاری بیشـتر آشـنایی دارنـد و بـه همیـن دلیـل نیاز به آمـوزش کمتـری در به رهبـرداری از ایـن روش هـا وجـود دارد.

2- در زمیـن هایـی کـه نفـوذ آب در آنهـا بـا سـرعت کمتـری انجـام مـی شـود، روش مناسـبی اسـت.

معایب آبیاری سطحی :

1- نیاز به نیروی کارگری زیادتری نسبت به روش های مکانیزه دارند.

2- آب بیشتری در این روشها نسبت به روش های مکانیزه هدر می رود.

3- انتقال بذر، علف های هرز و بیماری ها در این روش ها به مزرعه زیاد است.

4- نیاز به تسطیح زمین داریم.

2 آبیاری مکانیزه ( تحت فشار) :

بـرای آبیـاری گنـدم بیشـتر از انـواع آبیـاری بارانی اسـتفاده می شـود، ولی اخیـرا از سیسـتمهای آبیـاری قطـره ای نیـز بـرای تأمیـن نیـاز آبـی گندم اسـتفاده میشـود.

انواع سیستم های آبیاری بارانی :

1.سـنترپیوت (دوار مرکـزی) : ایـن دسـتگاه بـه صـورت خطـی اسـت کـه به شـکل دایـره ای حرکـت و زمیـن را آبیـاری میکنـد.

2– لینیـر : ایـن دسـتگاه نیز بـه صورت خطی و به شـکل مسـتطیل یا مربع زمین را آبیـاری می کند.

3– ویـل مـوو : ایـن سیسـتم ماننـد سیسـتم لینیـر بـوده و زمین را بـه صورت خطـی و بـه شـکل مسـتطیل یـا مربـع، آبیـاری مـی کنـد بـا ایـن تفـاوت کـه ایـن دسـتگاه در زمان آبیـاری در یک موقعیت ثابـت باقـی مـی مانـد.

4– سیسـتم کالسـیک : این سیسـتم دارای انواع مختلف بوده و برای زمین های با شـکل هـای مختلـف قابل اجرا اسـت. آبپاش ها در هـر نوبت آبیـاری، در یک موقعیت ثابـت، آب را روی زمیـن پخش میکنند.

مزایای آبیاری بارانی :

1- آب کمتری در این روش ها نسبت به روش های سطحی هدر می رود.

2- نیاز به نیروی کارگر کمتری نسبت به روش های سطحی دارد.

3- آب به صورت یکنواخت در سطح مزرعه پخش می شود.

4- نیاز به تسطیح کمتری نسبت به روش های سطحی دارند.

5- تولید محصول بیشتر امکان پذیر است.

6- امکان تزریق کود و سم همراه آب آبیاری وجود دارد.

معایب آبیاری بارانی :

1- نیاز به سرمایه گذاری اولیه زیادی دارد.

2- کارگران برای بهره برداری مناسب از این سیستم ها، نیاز به آموزش دارند.

5- آبیاری تیپ (آبیاری قطرهای ردیفی تیپ گیاه گندم) : در هر دو روش کشت (درهم و ردیفی)، آبیاری مزرعهی گندم توسط تیپ امکانپ ذیر است. در هر دو روش، نوارهای تیپ باید طوری پهن شوند تا تمامی سطح مزرعه پس از آبیاری (حداکثر یک روز پس از قطع آبیاری) مرطوب شود. اما در کشت های ردیفی گندم، قراردادن لوله های تیپ مجزا برای تمامی خطوط کشت که فاصله ای بین 15 تا 20 سانتی متر دارند، عملا اقتصادی نیست و لذا باید به صورت دو در میان و یا سه در میان انجام گیرد.

بنابراین در این روش کاشت، تنها تعدادی از خطوط کشت مستقیما توسط نوار تیپ آبیاری شده و خطوط کشت واقع در بین دو ردیف لوله، از طریق پیشروی جبهه ی رطوبتی به طرفین آن، آبیاری می شود. در عمل ممکن است که تلفیقی از دو روشکشت فوق اتفاق بیفتد و ضمن کاشت خطی گندم، فواصل بین خطوط هم بذرپاشی شود. در هر صورت، نیاز است که تمامی خاک مزرعه پس از آبیاری مرطوب شود.آنچه در هر دو روش کشت مسلم است، فواصل لوله های آبیاری تیپ از همدیگر تابعی از بافت خاک مزرعه است و برای انتخاب فاصله ی مناسب، می توان از جدول زیر استفاده کرد. به عنوان مثال، در یک مزرعه ی گندم با بافت خاک متوسط، توصیه می شود که فواصل نوارهای تیپ از همدیگر در حدود 40 سانتی متر و لوله های آبیاری تیپ نیز دارای قطره چکان های با فواصل تقریبی 20 سانتی متر از هم دیگر باشند. در چنین شرایطی و برای هر هکتار زمین، به 25 هزار متر نوار تیپ نیاز خواهد بود.

مرحله ی ششم: تغذیه ی بهینه ی مزرعه ی گندم

الف- عناصر پر مصرف

1 کودهای نیتروژنه (سفید یا شکری):

ایـن مـادهی غذایـی بـرای رشـد و تولیـد ضـروری اسـت و بـر اسـاس آزمـون خـاک مقـدار نیتـروژن مـورد نیاز بـرای گندم مشـخص میشـود. در صورت کمبـود نیتروژن، گنـدم بـه رنـگ سـبز کـم رنـگ درآمـده و بـرگ هـای پاییـن زرد مـی شـوند. در صـورت کمبـود شـدید از نـوک بـرگ هـا تـا غلاف لکـه هـای نکـروزه ظاهـر میشـوند. مقدار توصیـه شـده کـود نیتروژنه بـرای گندم بر اسـاس آزمون خـاک و توصیه ی کارشناسـان در سـه مرحلـه بـه مزرعـه داده می شـود. یـک چهـارم از کل مقـدار توصیه شـده در مرحلـه ی آمـاده سـازی بسـتر، یـک دوم از مقـدار باقیمانـده در مرحلـه ی شـروع سـاقه رفتن و بقیـه در مرحلـه ی گل دهی بـه مزرعـه داده میشـود.

2 اوره با پوشش گوگردی:

ایـن کـود حـاوی 40 درصـد نیتـروژن و ده درصـد گوگـرد اسـت. ایـن کـود یکـی از بهترین کودهـای نیتروژنـه بـا قابلیت جذب تدریجـی بـه ویژه برای گندم اسـت. این کـود باید پس از مصرف بـا گاوآهن به زیرخاک برده شـود.

3 کود فسفره (سیاه):

فسـفر یکـی از عناصـر اصلـی مـورد نیـاز گنـدم اسـت. فسـفر سـبب مقاومت گیـاه به ورس، زودرس کـردن محصـول و بـه دنبـال آن افزایـش تولیـد بـا کیفیت بالا میشـود. کمبود فسـفر منجر به ضعیف شـدن ریشـه ی گندم می شـود. در صورت کمبود شـدید بـرگ هـا بـه رنـگ قرمـز درآمـده و همچنیـن نقاط تیـره و روشـنی در بـرگ هـای پیر به وجـود مـی آیـد. بـرگ هـای گندمـی که مبتلا بـه کمبود فسـفر اسـت دچـار پیچیدگی شـده و بعضـی اوقـات بـرگ هـای پیر، بـه دور بـرگ هـای جوانتر گیـاه پیـچ میخورند. برگ  هـای جـوان گیـاه نیـز بـه طـور دوکـی شـکل ظاهـر شـده و احتمـالا گاهـی اوقـات بـه صـورت تـا خـورده باقـی می ماننـد. از کودهای فسـفره می توان به سوپرفسفات تریپـل، فسـفات مونوآمونیـم و فسـفات دی آمونیـم اشـاره کـرد، کـه بـر اسـاس آزمـون خـاک و توصیـه ی کارشناسـان در مرحلـه ی آماده سـازی بسـتر بـه مزرعـه اضافـه می شـوند.

4 کود پتاسیم:

پتاسـیم هماننـد نیتـروژن و فسـفر یکـی از عناصـر غذایـی گنـدم به شـمار مـی آید و تحمـل گنـدم را نسـبت بـه امـراض، سـرما و خشـکی بیشـتر می کنـد. کمبود پتاسـیم همیشـه در مسـن تریـن بـرگ هـا دیده مـی شـود و باعث کاهـش فاصله ی میـان گره ها شـده و نوک برگ ها سـوخته و خشـک می شـود. کمبود پتاسـیم بیشـتر در خاک های شـنی، مـزارع تحـت چـرای دام های پرواربنـدی و مناطق پرباران مشـاهده می شـود. از کودهـای مهم پتاسـه میتوان به سـولفات پتاسـیم و کلرور پتاسـیم اشـاره کـرد که بر اسـاس آزمـون خاک و توصیه ی کارشناسـان در مرحله ی آماده سـازی بسـتر به مزرعه اضافه می شـوند.

5 گوگرد:

گوگـرد باعـث شـادابی گیـاه و افزایـش پروتئیـن در دانـه مـی شـود. کمبـود گوگـرد بـه شـکل زردی روی بـرگ مشـاهده مـی شـود و برخلاف کمبـود نیتـروژن ابتـدا ایـن زردی در بـرگ هـای بـالا شـروع شـده و بـه سـمت بـرگ هـای پایین ادامه می یابـد. از کودهای گوگردی مـی تـوان به گوگـرد کشـاورزی اشـاره کرد کـه بـر اسـاس آزمـون خـاک و توصیـه ی کارشناسـان در مرحلـه ی آمـاده سـازی بسـتر بـه مزرعـه اضافـه مـی شـود.

6 منیزیم:

کمبـود منیزیـم باعـث زرد شـدن بـرگ هـا بـه خصـوص بـرگ هـای جـوان گنـدم مـی شـود. زردی بـرگ هـای جـوان تبدیـل به لکه هـای تیره و روشـن و بالاخـره منجر بـه سـوختگی برگ می شـود.کمبود منیزیم بیشـتر در خاک های شـنی اسـیدی و در نواحی با بارندگی زیاد دیده می شـود. از کودهای منیزیم می توان به سـولفات منیزیم و سـولفات پتاسـیم-منیزیم اشـاره کرد که بر اسـاس آزمون خاک و توصیه ی کارشناسـان در مرحله ی شـروع سـاقه رفتن بـه مزرعه اضافه می شـود.

ب- با عناصر کم مصرف

مصــرف کودهــای ریزمغــذی (کــم مصــرف): کودهــای ســولفات روی، سـولفات آهـن، سـولفات مس، سـولفات منگنـز و اسـیدبوریک از جملـه کودهـای کــم مصــرف هســتند کــه هــر یــک نقــش خــاص و بــه ســزایی در زراعــت گنــدم دارنـد. ایـن کودهـا بایـد قبـل از کاشـت، مصــرف و بــا شــخم زیــر خــاک شــوند و یــا بــا غلظــت دو در هــزار در مراحــل پنجه زنــی کامــل، اوایــل ســاقه رفتــن و حتــی در مرحلــه گل دهــی، محلــول پاشــی شـوند. البتـه مصـرف اسـیدبوریک (بـر) در مناطقـی کـه خـاک شـور دارنـد، توصیـه نمیشــود.

-اسـتفاده از کودهـای آلی و زیسـتی در مـزارع گندم

نقش مواد آلی در زراعت گندم:

مهمترین نقش مواد آلی در خاک های زراعی بهبود وضعیت فیزیکی خاک، آزاد سازی عناصر غذایی متناسب با قابلیت های جذب گیاه و نهایتا به عنوان منبع اصلی غذا و انرژی برای موجودات زنده ی مفید خاک زی است. در صورت حضور ماده ی آلی به اندازه ی کافی، فعالیت حیاتی خاک به حد اکثر رسیده و نتیجه ی این فعالیت بر روی مواد آلی، تولید هوموس  در خاک است که خواص مواد آلی را به بهترین شکل در خود دارد. یکـی از مهـم تریـن منابـع تأمیـن مـواد آلـی در زراعـت گنـدم، اسـتفاده از بقایـای محصـولات زراعتـی کشـت قبلی اسـت که بـا جلوگیـری از آتـش زدن این مواد مـی توان از ایـن مـواد آلـی نهایـت اسـتفاده را کـرد. البتـه لازم بـه ذکـر اسـت بهتریـن شـیوه ی برگردانـدن کاه و کلـش و بقایـای گیاهـی بـه خـاک، خـرد کـردن آنهـا بـا دسـتگاه سـاقه خـرد کـن یا دیسـک اسـت که پـس از مصرف کـود اوره در حـدود 50 کیلو گـرم در هکتار و بلافاصلـه آبیـاری زمیـن و زیـر خـاک کردن بقایای گیاهی توسـط شـخم انجام شـود

کود آلی :

به کودهایی اطلاق میشود که منشأ طبیعی دارند.

1-کودهای حیوانی:

بـه مجموعـه ای از مـواد بسـتری، ادرار و مدفـوع اسـب، گاو، گوسـفند، مـرغ یـا هـر حیـوان دیگـری کـه از محـل نگهـداری آنها به دسـت مـی آید اطلاق می شـود. درصد مـواد غذایـی کـود حیوانـی و کیفیـت فیزیکی آن بـه عواملی مثـل نوع حیـوان، کیفیت مـواد بسـتری، میـزان پوسـیدگی کـود، تغذیـه ی دام، میـزان سـدیم و مقـدار بـذر علـف هـای هـرز، اسـپور بیماری هـا، لارو و تخم حشـرات، شـن و خاک بسـتگی دارد. درصد نیتروژن کود گاوی بیشـتر از کود گوسـفندی و مرغی اسـت، ولی درصد فسـفر و پتاسـیم کـود مرغـی از کودهای گاوی و گوسـفندی بیشـتر اسـت.

بـه طـور کلی جهت تعیین مقـدار کود حیوانی بـه فاکتورهایی نظیر نوع مواد بسـتری حیـوان، مـادهی آلـی خـاک، نـوع گیـاه کشـت شـده، بافـت خـاک و میـزان بـاران بایـد توجـه داشـت. مثلا بـرای خـاک هایـی که از لحـاظ مـاده ی آلی فقیـر باشـند، باید کود حیوانـی بیشـتری مصـرف کـرد. از طرفـی در خـاک هایی که بافت سـبک دارند نسـبت بـه خاک هـای سـنگین مصرف کـود حیوانی بیشـتر خواهد بـود و در مناطقـی که بارش بـاران زیـاد اسـت مصـرف کـود بیشـتر خواهـد شـد. بـا توجـه بـه مـوارد فـوق، میـزان مصـرف کـود حیوانـی بـرای زراعـت گندم بیـن 15-30 تـن در هکتار اسـت.

2-کود سبز

یکی دیگر از راه های افزایش ماده ی آلی خاک، استفاده از کود سبز در تناوب زراعی است. منظور از کود سبز، شخم زدن گیاه در خاک پس از رشد کافی و بدون برداشت محصول است. اثر کود سبز بر خصوصیات فیزیکی خاک همانند کود حیوانی است. ولـی کـود سـبز عملا مـواد غذایـی به خـاک اضافـه نمی کنـد، بلکـه آنچـه را که طی رشـد خـود از خـاک جـذب کـرده و در خود ذخیره نموده اسـت بـه خاک بر مـی گرداند. امـا در صورتـی کـه از گیاهـان تیـره بقـولات بـه عنـوان کـود سـبز اسـتفاده شـود تمـام نیتـروژن تثبیـت شـده را بـه خـاک برمیگرداند.

3-کمپوست

کمپوســت عبــارت از بقایــای گیاهــی و حیوانــی، زبالــه هــای شــهری و یــا لجــن فاضـلاب اسـت کـه تحـت شـرایط پوسـیدگی قـرار گرفتـه باشـند، بـه طـوری کـه مـواد ســمی آنهــا از بیــن رفتــه، مــواد پــودر شــده و شــکل اولیــه ی خــود را از دســت داده باشـند. بـرای تهیـه ی کمپوسـت مـی تـوان از بقایـای چوب بـری هـا، زبالـه ی شـهری، بقایـای کشـتارگاه هـا و کارخانـه هـای کنسـرو ماهـی، لجـن فاضـلاب و اجسـاد گیاهان پسـت غیرآونـدی اسـتفاده کـرد.

4- کودهای بیولوژیک یا زیستی:

این کودها نسل جدیدی از کود های موجود هستند. در حقیقت میکروارگانیسم های مفیدی هستند که در تغذیه ی گیاهان نقش همزیستی داشته و به تثیبت و جذب بهترعناصر کمک می کنند.

کودهـای زیسـتی به مـواد حاصل خیز کنندهای گفته میشـود کـه دارای تعـداد کافی از یـک یـا چنـد گونـه از میکروارگانیسـم های سـودمند خـاک زی هسـتند. کودهـای زیسـتی، ریزاندامگان هایـی (میکروارگانیسـمهایی) هسـتند که قادرنـد عناصر غذایی خـاک را در یـک فرآینـد زیسـتی تبدیـل بـه مـواد مغـذی همچـون ویتامین هـا و دیگر مـواد معدنـی کـرده و به ریشـه ی خاک برسـاند. مصـرف کودهای زیسـتی کـم هزینه تر اسـت و در اکوسیسـتم آلودگـی بـه وجـود نمـیآورد. کودهای زیسـتی مـواد نگهدارنده میکروارگانیسـم های سـودمند خاک هسـتند.

5-کود ورمی کمپوست:

ورمـی کمپوسـت عبـارت اسـت از کـود آلـی بیولوژیکـی کـه در اثـر عبـور مـداوم مواد آلـی از دسـتگاه گـوارش کـرم هـا و دفـع ایـن مـواد از بدنشـان بـه دسـت میآیـد. عبـور مـواد از بـدن کـرم باعـث آغشـته شـدن ویتامیـن هـا و آنزیـم هـا بـه مخـاط دسـتگاه گوارشـی میشـود کـه در نهایت یـک کود آلی و غنی شـده مورد مصرف واقـع می گردد.

از ویژگیهـای ورمـی کمپوسـت مـی تـوان بـه مـوارد زیـر اشـاره کرد:

– افزایـش کیفیـت محصـوالت کشـاورزی نسـبت بـه کـود شـیمیایی و نیـز افزایـش کمیـت آنهـا بیـن 20٪ تا 70٪ و مشـکلات مربوط بـه باقی ماندن اثرات کود شـیمیایی را در محصـولات کشـاورزی ندارد.

– برتری 3 برابر خواص عناصر کلسیم، نیتروژن، فسفر و پتاسیم نسبت به سایر کودها.

– ظرفیت حفظ و نگهداری آب به مقدار 3 تا4 برابر وزن کود.

– باعث افزایش ضخامت سـاقه؛ بالا بردن رشـد ریشـه؛ افزایش وزن خشک محصول و بالا بردن میزان گلدهی در تعداد گل های کاشـته شـده .

– ترمیم و احیای دوباره در ساختار عالی خاک.

– کاهش فرسایش خاک.

– حفظ ریشه ی گیاهان در تغییرات دمایی.

– کنتـرل رشـد علف هـای هـرز؛ در زمان کاشـت محصـول با ایـن کـود هیچگونه علف هرزی وجـود نخواهد داشـت.

– قابلیـت اسـتفاده در خـاک زمین هـای کشـاورزی؛گلخانه های بـزرگ و کوچـک؛ باغچه هـای خانگـی؛ گلدانهـا.

– قابلیـت اسـتفاده برای انواع درختان میوه؛ انواع سـبزیجات؛ بوته هـای میوه؛ انواع گلها؛ گیاهان دارویی و سـایر محصولات کشـاورزی.

– اسـتفاده از ایـن کـود زمـان نگهـداری عناصـر مفیـد در خـاک را 6 برابـر افزایـش میدهـد (12 تـا 30 روز).

مقدار مصرف ورمی کمپوست برای کشت گندم بین 6-2 تن در هکتار است.

مرحله ی هفتم: شناسایی علف های هرز مزرعه ی گندم

علف های هرز مزارع گندم و کنترل آنها :

علـف هـای هـرزی کـه در مـزارع گندم مشـاهده می شـوند، علـف های هرز یکسـاله، دوسـاله و چندسـاله هسـتند کـه ممکـن اسـت نـازک بـرگ یـا پهـن بـرگ باشـند و باعـث کاهـش تولیـد میشـوند.از علف های هرز نازک برگ مزارع گندم می توان به یولاف وحشی، دم روباهی کشیده، قیاق، چاودار وحشی، بروموس یا جو موش واژگون و…. اشاره کرد.

هم چنین علف های پهن برگ مزارع گندم شامل شیرین بیان، پیچک، سلمه تره، کنگر وحشی، تلخ بیان ، خارشتر و ….. هستند.

مرحله ی هشتم: مبارزه با علف های هرز مزرعه ی گندم

روش های مبارزه با علف های هرز زراعت گندم :

روش هـای زیـادی بـرای مبـارزه بـا علـف هـای هـرز مـزارع گنـدم وجـود دارد و بایـد توجـه داشـت کـه کـه ترکیـب دو یـا چنـد روش معمـولا مؤثرتـر اسـت.

الـف) مبارزهی مکانیکی (وجین) : سـوزاندن، چیدن و وجین کـردن علف های هرز از روش هـای مهـم مبـارزهی مکانیکـی اسـت. وجین علف هـای هرز با ریشـه کن کردن آنهـا همـراه اسـت ولـی چیـدن با حذف بخشـی از قسـمت هوایی گیـاه انجام میشـود. امـروزه وجیـن علف هـای هـرز توسـط ماشـین های کشـاورزی ماننـد کولیتواتورهـای ردیفـی و کولیتواتورهـای دوار در مزرعـه صـورت میگیرد.

ب) مبـارزهی زراعـی : روش هـای زراعی مبـارزه با علف های هرز شـامل مـوارد زیر است:

– استفاده از بذر بوجاری شده

– برقراری تناوب زراعی (گردش زراعی) مناسب

– عدم استفاده از کودهای پوسیده نشده ی دامی

– کاشت متراکم گندم

ج) مبـارزه ی شـیمیایی : بـرای مبـارزه شـیمیایی بـا علـف هـای هـرز پهـن بـرگ از علـف کـش هـای زیـر اسـتفاده مـی شـود.توفوردی، دیکامبا، گرانستار، آونج و …زمـان اسـتفاده از ایـن علـف کش هـا، زمان سـاقه رفتن گنـدم اسـت. برای مبـارزه با علـف هـای هـرز باریـک برگ مـی تـوان از علف کش هایـی نظیر آونـج، دیالیـت، باربان و … اسـتفاده کرد.

علف کشی های دو منظوره:

علـف کـش هـای اتللـو، آتلانتیـس، شـوالیه، توتـال، آپیـروس و … علـف کش های دو منظـوره، انتخابـی، سیسـتمیک و پـس رویشـی هسـتند و علـف های هرز حسـاس باریـک بـرگ و پهـن بـرگ در گنـدم را کنتـرل مـی کننـد. مصـرف ایـن علـف کـش ها در مـزارع گنـدم بـه مدت سـه سـال پـی در پـی، خطـر مقاومـت بـه علف-کش هایـی نظیر آپیـروس، توتـال و لوگـران اکسـترا را افزایـش داده و همیـن امر سـبب عدم تأثیر سـایر علـف کـش هـای باریـک بـرگ کـش و دو منظـوره در مزارع میشـود.

توصیـه ی اکیـد مـی شـود در مزارعـی کـه جمعیـت علـف هـای هـرز پهـن برگ بـالا و جمعیـت علـف های هرز باریک برگ پایین اسـت، از مصرف علـف کش های دو منظوره آتالنتیـس و اتللـو خـودداری و از علـف کـش های با قدرت بـالا نظیر برومایسـید همراه بـا تاپیـک یا سـایر باریـک برگ کش ها اسـتفاده شـود.

مرحله ی نهم: شناسایی و روش های کنترل آفات مزرعه ی گندم

آفات مهم گندم و روش های مبارزه با آنها :

از آفـات مهـم گنـدم مـی تـوان بـه سوسـک غلات، مگـس گنـدم، سـن گندم، شـته، ملـخ و … اشـاره کـرد

شـته گنـدم:  شـته گنـدم در سراسـر مناطـق گندم خیز کشـور فعـال و میزبـان اصلی آن گنـدم و جـو اسـت. شـته ها در داخـل غلاف بـرگ ها یـا در محل تاشـدگی آنهـا پناه گرفتـه و تغذیـه و تولیـد مثل میکنند، لذا خوشـه به خوبی رشـد نکـرده، بوته به تدریج زرد شـده و از بیـن مـی رود. در بعضـی مواقـع بـرگ هایـی که توسـط شـته ها خسـارت مـی بیننـد لولـه شـده و روی آنهـا لکـه هـای قرمـز رنگ دیـده می شـود. این لکـه ها به تدریـج بـه هـم چسـبیده و بـه صـورت نـوار قرمـز درآمـده یا آنکـه رنگ بـرگ را بـه کلی قرمـز مـی کننـد. بـرای مبـارزه با شـته می تـوان از شـته کش های توصیه شـده توسـط کارشناسـان در یـک یـا حداکثـر دو نوبت اسـتفاده کرد.

سـن گنـدم: یکـی از آفـات گنـدم، سـن گنـدم اسـت و تقریبـا در هـر نقطـه ای کـه گنـدم کشـت مـی شـود دیـده مـی شـود و تراکـم هـای متفـاوت دارد. خسـارت سـن گنـدم کمـی و کیفی اسـت. خسـارت کمی سـن مادر در سـال هـای طغیانی مـی تواند به صـد در صـد برسـد و ایـن حادثـه بـه کـرات اتفـاق افتـاده اسـت. در ایـن نـوع خسـارت سـن گنـدم ضمـن حملـه بـه جوانـه هـای سـاقه دهنـده و خوشـه دهنـده، مزرعـه را مبـدل بـه علـف زار مـی کند کـه پوشـیده از بوتـه هـای گندم بـدون سـاقه و زرد اسـت.

تغذیه ی سن مادر از برگ و حتی در مواردی از زیر خوشه و یا خود خوشه است، که در مورد اول تمام خوشه سفید شده و در مورد دوم آن قسمت از خوشه که در بالای محل تغذیه قرار دارد سفید می شود. سن زدگی دانه ها معمولا توأم با چروکیدگی آنهاست و میزان خسارت کیفی سن کامل نسل جدید بیشتر از پوره سن پنج و خسارت پوره سن پنج بیشتر از پوره سن چهار است. زمان حرکت سن گندم پس از پایان زمستان از ارتفاعات به سوی مزارع غلات در نقاط مختلف کشور است. برای مبارزه با این آفت از مدیریت تلفیقی استفاده می شود. در مدیریت تلفیقی میتوان از مبارزه ی بیولوژیک استفاده کرد. در این روش از زنبورهای پارازیتوئید تخم گندم در مزارع با توصیه ی کارشناسان استفاده میشود. در صورت لزوم مبارزه شیمیایی، باید حتی المقدور از سم پاشی بر علیه سن مادر خودداری کرده و سم پاشی را برای پوره ها انجام داد.

تریپـس گنـدم: در ایـران هـر جا کـه گندم کشـت می شـود تریپس نیـز وجـود دارد. خسـارت این حشـره شـدید اسـت و باعث کاهش قابل توجه محصول می شـود. در اثر خسـارت ایـن حشـره نیمی از خوشـه تلقیح نشـده و لاغر و سـفید باقی مـی ماند.ایـن حشـره پـس از اسـتقرار در مزارع گنـدم و جـو، مقـداری تغذیـه کـرده و سـپس تخـم ریـزی میکنـد. تخـم هـا روی بافـت هـای مختلـف خوشـه قـرار مـی گیرد. بـرای مبارزه علیه این حشـره با توصیه ی کارشناسـان از حشره کش های موجـود و مرتبـط در بـازار اسـتفاده مـی شـود.

زنبـور سـاقه خـوار: خسـارت زنبـور سـاقه خـوار منحصـرا توسـط تغذیـه ی لارو از سـاقه اسـت کـه بـه دنبـال آن از انتقـال مـواد در سـاقه جلوگیـری و در نهایـت باعـث کوچک و سـبک شـدن دانه مـی شـود. سم-پاشـی علیـه سـن مـادر میتوانـد باعث کاهش جمعیـت این آفت شـود. سـم پاشی باید بر اسـاس توصیه ی کارشناسـان انجـام شـود.

سوسـک بـرگ خـوار: ایـن حشـره در همـه ی گنـدم زارهـای ایـران کـم و بیـش فعـال و تغذیه ی آنها از برگ غلات اسـت. بیشـترین خسـارت ایـن حشـره در دوران لاروی اسـت. سـم پاشـی رایج علیه سـن گنـدم ایـن حشـره را تا حـد رضایتبخش مهـار مـی کند.

سوسـک سـیاه و قهـوه ای: ایـن حشـرات در سراسـر نواحـی گنـدم خیـز کـم و بیـش فعـال اسـت. حشـره ی کامـل ایـن آفـت در مرحلـه ی خمیـری شـدن دانـه هـای گندم از آنهـا تغذیـه مـی کنـد ولـی بیشـترین خسـارت مربـوط بـه لارو آن اسـت. اگـر تعـدادلاروهـای سوسـک سـیاه بـه بیـش از 5 عـدد در متـر مربـع برسـد مـی تـوان بـر اسـاس توصیـه ی کارشناسـان علیـه آنهـا اقـدام کـرد. ولـی در ارتبـاط بـا سوسـک قهـوه ای اگر تراکـم آنهـا حـدود 10 لارو در مترمربـع باشـد می تـوان به مبـارزه علیه آنها اقـدام کرد.

روش های مبارزه با آفات :

1– روش هـای زراعـی : برقـراری تنـاوب و آیـش، انجام شـخم هـای پاییزه، کاشـت زودهنـگام، از بیـن بـردن علـف هـای هرز اطـراف مـزارع غلات

2– روش بیولوژیکـی : از زنبـور پارازیتوئید برای مبارزه با سـن گندم و از کفشـدوزک بـرای از بین بردن شـته ها اسـتفاده می شـود.

3– روش شـیمیایی : بسـته بـه نـوع آفت از سـموم مختلف اسـتفاده می شـود. برای مثال در مبارزه با سوسـک گندم از سـموم شـیمیایی مانند دیازینون، گوزاتیون و برایمبـارزه علیـه شـته هـا از دیپترکس و برای سـن گنـدم فنیتیون و سـومیتیون اسـتفاده می شـود.

مرحله ی دهم: شناسایی و روش های کنترل بیماری های مزرعه ی گندم

بیماری های گندم :

بیماری های گندم شامل سیاهک (آشکار- پنهان)، زنگ ها، فوزاریوم و … است.

 زنـگ زرد گنـدم: علائم بیماری زنگ زرد بـر روی برگ های جـوان به صورت جوش یـا طـاول هایـی بـه رنـگ زرد مایـل بـه نارنجـی ظاهـر شـده، سـپس ایـن جـوش هـا به هـم پیوسـته و نوارهایـی در امتـداد بـرگ هـا نمایان میشـود. زنـگ زرد در انـدام های مختلـف گنـدم ماننـد بـرگ، غلاف، سـاقه، خوشـه و حتی ریشـک هـا حمله کـرده و در بهـار زودتـر از سـایر زنگ ها به چشـم می خـورد. راه های موثر در کنتـرل بیماری زنگ گنـدم عبـارت اسـت از کشـت ارقـام مقـاوم و یـا متحمـل، از بیـن بـردن علف هـای هرز گندمیـان، اسـتفاده بهینـه از کودهای نیتروژنـه، از بین بردن کانون هـای اولیه آلودگی در صـورت بـروز اپیدمی، یک بار سـم پاشـی در مرحله ی تورم خوشـه با قـارچ کش های تکتـو، تیلـت و اسـپکت به مقدار نیم لیتـر در هکتار و قـارچ کش فولیکور بـه مقدار یک لیتـر در هکتـار برای این سـم پاشـی توصیه میشـود.

زنـگ قهـوه ای گنـدم: آثـار بیمـاری به صـورت جـوش هـای بیضـی شـکل پراکنده و بـه رنـگ نارنجـی متمایـل بـه قهـوه ای در سـطح بـرگ و روی غلاف ظاهر می شـود. دانـه هـای گنـدم بوتـه هـای مبتال بـه زنگ قهـوه ای چروکیـده، کوچـک و نامرغـوب بـوده و در صـورت اپیدمـی بیمـاری عملکـرد محصـول تـا 90 درصـد کاهـش مـی یابـد. شـیوه ی مبـارزه بـا بیمـاری زنگ قهـوه ای گنـدم هماننـد زنـگ زرد اسـت.

زنگ سـیاه گندم: عالیم بیماری زنگ سـیاه روی گنـدم ابتـدا به صـورت جوش هـای باریـک، بیضوی و مـوازی بـا محـور اصلی سـاقه، برگ یا غلاف ظاهر میشـود. در مراحـل بعدی رشـد گیـاه گندم، جـوش ها ممکـن اسـت روی خوشـه و ریشـک هـای خوشـه نیز تشـکیل شـوند. خسـارت این بیماری، دانـه های کوچـک و چروکیـده اسـت. روشهـای کنتـرل زنگ سـیاه گنـدم عبارتنـد از: کشـت ارقـام مقـاوم، از بیـن بـردن علف هـای هـرز گندمیـان، در صـورت خطـر اپیدمی شـدن از بیـن بـردن بوته هـای آلوده، اسـتفاده بهینـه از کودهـای نیتروژنه، رعایـت تراکم کشـت و در صـورت لـزوم سمپاشـی بـا اسـتفاده از قـارچ کـش هایـی کـه بـرای زنـگ زرد توصیه شـده اسـت.

سـیاهک آشـکار: سـیاهک آشـکار گنـدم معمـولا تـا زمانـی کـه بوتـه هـا به خوشـه برونـد، هیـچ نـوع نشـانه ای ایجاد نمـی کند. بوته هـای سـیاهک زده زودتـر از بوته های سـالم به خوشـه رفته و خوشـه های سیاهک زده سریعا بلند شـده و از خوشه ی گیاهان سـالم بالاتر مـی روند.

بهتریـن، سـادهترین و ارزانتریـن روش کنتـرل بیمـاری، ضدعفونـی بـذر بـا یـک قـارچ کـش سیسـتمیک ذکـر شـده در قسـمت سـیاهک پنهـان معمول اسـت.

سـفیدک پـودری: بهتریـن نشـانه هـای بیمـاری سـفیدک پـودری گنـدم، ظهـور و تشـکیل یک پوشـش پنبه ای سـفید مایل به خاکسـتری در سـطح برگ هاسـت. علائم بیمـاری روی بـرگ، غلاف و خوشـه به صورت پوشـش سـفید رنگ مایل به خاکسـتری و پنبـه ای دیـده میشـود. ایـن علائـم ابتـدا بـه صـورت لکـه هـای کوچک رنـگ پریده ظاهـر شـده و بـا پیشـرفت بیماری به هـم متصل و تمام سـطح برگ یا خوشـه را به طور کامـل یا پراکنـده می پوشـاند. این حالت بسـتگی بـه حساسـیت ارقـام دارد. برای از بیـن بـردن علـف هـای هـرز گرامینـه، کشـت ارقـام مقـاوم، خـودداری از کشـت متراکـم، خـودداری از کشـت مـداوم یک رقم، اسـتفاده بهینـه از کودهای نیتروژنه و در صـورت لـزوم و صرفـه ی اقتصـادی، سـم پاشـی مزرعـه بـا یکـی از سـموم قارچکـش ماننـد آلتـو، تیلـت یـا بایلتـون توصیـه میشـود.

بیمـاری فوزاریوم خوشـه گندم: مهم تریـن علائم بیماری فوزاریوم خوشـه، سـفید شـدن قسـمتی یـا تمـام خوشـه قبـل از تکامـل آن مـی باشـد. آلودگـی گاهـی بـه یـک یـا چنـد سـنبلچه محـدود می شـود و معمـولا قسـمت هایـی از خوشـه که بـالای محل آلودگـی قـرار دارند خشـک مـی شـوند.

روش هایی که بـرای کنترل این بیمـاری به کار بـرده میشـوند عبارتند از: اسـتفاده از ارقام مقـاوم یا متحمل به بیمـاری، به کارگیری روش هـای زراعـی ماننـد تعییـن مناسـبترین زمـان کاشـت، تنـاوب و رعایـت تراکـم کاشـت، اسـتفاده از بـذر سـالم و گواهـی شـده، از بیـن بـردن علف هـای هـرز گرامینه، عـدم انتقـال بـذور اسـتحصالی از مناطـق آلـوده بـه سـایر مناطـق، ضدعفونـی بـذر بـایکـی از سـموم قارچکـش تماسـی و بر حسـب ضرورت اسـتفاده از سـموم قـارچ کش به صـورت محلـول پاشـی در مرحلـه ی گل دهی و تکـرار آن.

بیماری پاخوره گندم: علائم بیماری در زمان خوشه دهی ظاهر می شود.  خوشه های آلوده معمولا کوچک تر و سفید هستند. بوته های آلوده قبل از خوشه دهی، کوتاه بوده و مقدار پنجه زنی نسبت به بوته های سالم کاهش می یابد. ریشه ی بوته های آلوده کم پشت، شکننده، چروکیده و خشک می شود. یک راه مبارزه زراعی با این بیماری استفاده از تناوب گندم با یولاف، ذرت و گیاهان خانواده بقولات در خاک های مرطوب به منظور کاهش بیماری است.

معمـولا در مـواردی کـه گنـدم بعـد از یونجـه کشـت می شـود، شـدت بیمـاری در اثر کاهـش میکروارگانیسـم هـای عامـل بیمـاری پاخـوره در خـاک، زیـاد می شـود. آیش گذاشـتن یک سـاله زمیـن نیز جمعیت قـارچ عامل بیمـاری را در خاک پایین مـی آورد. حـذف علـف هـای هـرز گرامینـه و بقایای آلـوده گیـاه کمک مؤثـری در کاهـش بیماری خواهد کرد. شـخم زدن زمین بلافاصله بعد از برداشـت گندم در جلوگیری از توسـعه ی بیمـاری مؤثـر اسـت. تنظیم دورهی آبیاری، کشـت دیرهنگام و اسـتفاده بهینـه از کود نیتروژنـه نیـز بـرای کنترل این بیماری مناسـب اسـت.

نماتد گندم: این بیماری می تواند به مزارع گندم خسارت زیادی وارد کند. در مراحل اولیه رشد در گیاه، علائم بیماری به صورت چروکیدگی برگ ها ظاهر می شود. تغییر شکل اندام های هوایی بوته ی گندم شامل کوتولگی بوته، ضخیم شدن ساقه، پیچیدگی برگ و خشکیدگی پنجه هاست. خوشه های آلوده، کوچکتر و دارای سنبلچه ها و گلوم های باز هستند. در مرحله ی نهایی رشد گیاه آلوده، گال ها در داخل اندام های گل شکل گرفته و جایگزین دانه می شوند. دانه های آلوده رنگ تیره تری دارند و اندازهی آنها کوچک تر از دانه های سالم است و به سختی شکسته می شوند. در هر گال تعداد زیادی لارو نماتد وجود دارد که پس از خیساندن بذر از آن خارج می شوند. نماتد عامل گال بذر گندم از طریق بذر منتقل می شود. در مدیریت تلفیقی نماتد گال گندم، استفاده از بذر سالم و عاری از گال نماتد، بوجاری بذر و رعایت تناوب زراعی و جدا کردن بذر آلوده به نماتد از بذر سالم، با استفاده از آب نمک 20 درصد، مناسب است.

سـمپاش: در مـزارع گنـدم بـرای مبـارزه بـا علـف هـای هـرز، آفـات و بیمـاری هـا بـه ترتیـب از علـف کـش هـا، قـارچ کـش هـا و آفـت کـش هـا اسـتفاده مـی شـود. بـرای پخـش یکنواخـت ایـن سـموم در مزارع از سـمپاش اسـتفاده می شود. از سـم پاش های متـداول در مزارع گندم، سـم پاش پشـت تراکتـوری از نـوع بـوم دار اسـت.

این نوع سـم پاش ها می تواند کششـی یا سوارشـونده باشـد. میزان سـم و آب مورد نیـاز بسـته به نـوع عملیات و بـا توجه به اطلاعات روی ظرف سـموم تعیین میشـود.

مرحله ی یازدهم: شناسایی انواع تنش ها در مزارع گندم

تنش شـوری (شـوری خاک): شـوری خاک، درصـد جوانه زنـی و در نتیجه اسـتقرار گیـاه را در مزرعـه کاهـش مـی دهـد. شـوری خـاک باعـث کاهش تعـداد پنجـه، تعداد بـرگ، تعـداد سـنبلچه و سـنبله و کاهـش رشـد ریشـه مـی شـود. غلظت نمـک در یک مزرعـه ی شـور معمـولا یکنواخـت نیسـت و اولیـن نشـانه های شـوری خـاک در مزرعه رشـد غیر یکنواخـت در سـطح مزرعـه اسـت. گیاهـان اغلب کوتـاه مانده و به رنگ سـبز آبـی تیـره در مـی آینـد. هم چنیـن در نوک و حاشـیه ی بـرگ هـا سـوختگی مشـاهده می شـود.

تنش خشـکی: تنـش خشـکی در اوایل رشـد منجـر به رشـد ضعیـف گیـاه و کاهش پنجـه دهـی و توسـعه ی ریشـه مـی شـود. خمیدگـی و پیچیدگـی بـرگ هـا در اواسـط روز از علایـم تنـش خشـکی اسـت. تنـش خشـکی در مرحله ی خوشه دهی می تواند باعـث عقیـم شـدن دانه، کاهش سـنبلچه و گلچـه در سـنبله گنـدم و در نهایـت کاهـش تعـداد دانـه و عملکرد شـود.

تنـش گرما: اثـرات دمـای بالا بـا اثـرات تنش خشـکی در ارتبـاط بـوده و تشـخیص آنهـا از یکدیگـر مشـکل اسـت. در اثـر دمـای بـالا تعداد گلچـه و سـنبلچه ی کمتری تشـکیل شـده و دانه بـه طـور کامـل پـر نمی شـود. مراحل آبسـتنی و تشـکیل دانـه حساسـیت زیـادی بـه تنـش گرمـا دارنـد و در اغلـب مناطـق وقوع تنـش گرما با این مراحـل رشـدی گنـدم همزمان اسـت.

تنش سرما: سرما و یخ زدگی گندم در هر مرحله از رشد ممکن است اتفاق بیافتد. مراحل اولیهی رشد (گیاهچه) و مرحله ی گل دهی از مراحل حساس به سرما به شمار می روند. سرمای دیررس بهاره که مصادف با مرحله ی گل دهی گندم است باعث می شود سنبلچه هایی که از قسمت انتهایی یا مرکزی از غلات بیرون می آیند صدمات بیشتری ببینند. کلـروزه شـدن بافـت هـای سـرمازده از علائـم بـارز سـرمازدگی اسـت. در سـرمای شـدید، بافت آسـیب-دیده از بین رفته و به رنگ سـفید در می آید. اگر تنش سـرما در مرحلـه ی گلدهـی اتفـاق بیافتـد مـی توانـد منجـر بـه عقیم شـدن گل ها شـود.

* بـرای جلوگیـری از کاهـش زیاد عملکرد در اثر تنش های شـوری، خشـکی، سـرما و گرمـا توصیـه میشـود در مناطقـی کـه در آنهـا احتمـال بروز هر کـدام از ایـن تنش ها وجـود دارد از ارقـام گنـدم مقـاوم بـه آن تنـش اسـتفاده شـود. ایـن ارقام اصلاح شـده بـرای اقلیم های مختلف مشـخص شـده اسـت.

تنش علف کش ها: کاربرد علف کش ها نظیر -D4،2 و در مراحل اولیه ی رشد گندم می تواند باعث خمیدگی برگ ها و بد شکلی سنبله ها شود. کاربرد این علف کش ها در مرحله ی نزدیک گرده افشانی می تواند به عقیم شدن گلچه منجر شود. برگ های کمرنگ همراه با لکه های نکروزه از علائم تنش ناشی از مصرف بیش از حد یا بی موقع علف کش ها هستند.

بادزدگـی: وزش بادهـای گـرم و خشـک در زمـان پـر شـدن دانـه (حالـت شـیری و خمیـری دانـه) موجـب چروکیدگی دانـه و لاغری آن می شـود. ارقام مقاوم به خشـکی کـه دارای بـرگ هـای ایسـتاده بـا سـطح کـم یـا دارای پیچیدگـی بـرگ هسـتند، تـا حد زیـادی در مقابـل ایـن عارضـه مقاومت مـی کنند. کاشـت ارقـام زودرس، رعایت تاریخ کاشـت مناسـب و آبیـاری بـه موقـع در ایـن مرحلـه تـا حـدود زیـادی از صدمـات وارده  جلوگیـری مـی کند.

خوابیدگـی سـاقه (ورس): خوابیدگی سـاقه در اثر تراکـم بیش از حد بوتـه و مصرف زیـاد کودهـای نیتروژنه، ابری بودن هوا در طول دوره ی رشـد، ارتفـاع زیاد بوته، وزش بادهـای شـدید همـراه بـا بـاران، تگـرگ و کشت ارقـام حسـاس بـه خوابیدگـی ایجـاد مـی شـود. خوابیدگـی سـاقه های گنـدم باعث پوسـیدگی سـاقه هـا، ظهور بیمـاری هـای قارچـی و در نهایـت باعـث کاهـش عملکـرد مـی شـود. بـا کشـت ارقـام  مقـاوم بـه خوابیدگـی، رعایـت تراکـم و تاریـخ کاشـت مناسـب، مصـرف کـود نیتروژنـه (شـکری) به میزان مطلوب، اسـتفاده از کودهای پتاسـه و عدم آبیاری مزرعه در زمان وزش بادهـای شـدید مـی تـوان تا حـدود زیادی از خوابیدگی سـاقه ی گنـدم جلوگیری کرد.

مرحله ی دوازدهم: برداشت گندم

زمان برداشـت: زمان برداشـت، با توجه به علائم رسـیدگی محصول گندم مشـخص میشـود. پـس از زرد شـدن گلـوی سـنبله و سـفت شـدن دانـه ی گنـدم، به طـوری که اگـر آن را زیـر دنـدان قـرار دهیـم لـه نشـود (شکسـته و بـه دو نیم تقسـیم شـود)، مـی تـوان محصـول را برداشـت رطوبـت دانـه ی گندم بایـد در زمان برداشـت بـا دروگر 18% و در زمـان برداشـت با کمباین 14% باشـد.

بـرای برداشـت مکانیـزه محصـول گنـدم از کمباین اسـتفاده مـی شـود. از مهم ترین نـکات در امـر برداشـت گنـدم تنظیمـات و کنتـرل ریـزش کمبایـن اسـت کـه در ذیل به نـکات مهـم تنظیمـات کمباین اشـاره می شـود.

مرحله ی سیزدهم: تنظیمات کمباین

و راه های جلوگیری از ریزش در حین برداشت

1- اگـر در سـطح مزرعه بعد از برداشـت آزمایشـی، خوشـه هـای گندم قطع نشـده وجود داشت:

1-1- ارتفاع چرخ و فلک زیاد است

2-1- چـرخ و فلـک جلوتـر از محـل اصلی قـرار گرفته اسـت

3-1- ارتفاع پلاتفرم زیاد است

4-1- سـرعت چـرخ و فلـک بـه درسـتی تنظیـم نشـده اسـت.

5-1- مسیر حرکت کمباین مناسب نیست

2-در سطح مزرعه ساقه های جویده شده و شکسته مشاهده می شود:

1-2- فاصله ی تیغه و انگشتی منظم نیست

2-2- ارتعـاش زیـاد اجـزاء دسـتگاه بر اثر فرسودگی

3-پیچیدگـی کلش دور چـرخ و فلک دستگاه

1-3- وجود علف های هرز زیاد در مزرعه

2-3- ارتفاع پلاتفرم و چرخ و فلک تنظیم شود

3-3- سرعت چرخ و فلک مناسب نیست

4- مشاهده ی دانه های خرد و له شده در مخزن کمباین

1-4- رطوبت محصول و زمان برداشت مناسب نیست

2-4- سرعت کوبنده تنظیم شود

3-4- فاصله ی کوبنده و ضد کوبنده تنظیم شود

4-4- روزنه های غربال تنظیم شود

5- مشاهده ی ارتعاش زیاد در اجزای برش

1-5- مکانیزم برش با سرعت توصیه شده هماهنگ نیست

2-5- فرسایش بیش از حد اجزای برش و تیغه

3-5- تیغه ها در محل خود محکم نیستند

6- وجود کاه همراه دانه یا وجود دانه های بیش از حد در کاه خروجی دستگاه

1-6- پنکه ی باد تنظیم نشده است

2-6- روزنه های کاه پران تنظیم نشده اند

3-6- فاصله ی روزنه های غربال و الک تنظیم نشده است.

-7 دور کوبنده تنظیم نیست

-7-1 تسمه پیچ تنظیم کثیف است

-7-2 تقسیم کننده ی نیرو حرکت نمیکند

-8 وجود دانههای زیاد در کنارههای پالتفرم

-8-1 خشک بودن بیش از حد محصول

-8-2 سرعت چرخ و فلک مناسب نیست

-8-1 سرعت پیشروی کمباین زیاد است