کنترل شیمیایی علف هرز گندم

پمـدیریت شیمیایی علـف های هرز گندم و جـو

دستورالـعمل اجرایی: مدیریت شیمیـایی علف های هرز گندم و جو

بخش اول: علـف کش هـای گـندم

اهـمیت و ضـرورت

با توجه به اهمیت گندم در بین محصولات زراعی و نقش آن در تغزیه مردم به عنوان محصول استراتژیک و استفـاده از روش های مبـارزه شیمیـایی در کنار سایر روش های زراعی و مکـانیکی برای حفظ محصول الزامی می باشد.

تا کنون بالغ بر 32 نوع علف کش صرفاً برای کنترل علف های هرز گندم ثبت شده. شـامل 12 باریک برگ کش، 12 پهن برگ و 8 علف کش دو منظوره هستند. از این تعداد 9 علف کش ( 3 باریک برگ کش، 3 پهن برگ کش و 3 علف کش دو منظوره ). از رده خارج شده و در بازار موجود نمی باشند.

از دیدگـاه مدیریت علـف کش ها، پهن برگ ها از نظـر نحوه عمـل دارای آنهـا را مدیریت نمود. البته باید توجه داشت که با وجود تنوع در نحوه عملـکرد این علف کـش ها تری بنورون متـیل پر طرفدار .و پر مصرف ترین پهن برگکش های زراعت گندم می بـاشند. در این میـان باید توجه داشت. که در صـورت عدم مدیریت استفـاده از این علـف کش ها و نداشتن. تنـاوب با سـایر علف کش ها و رعـایت نکـردن محل اثر در این تناوب بویژه ALS و مداومت. و توالی مصرف احتمال بروز مقاومت عرضی نیز دور از انتظـار نخواهد بود.

لذا استفـاده از علف کش های پهن برگ کش و بـاریک کش ها، در پهن برگ ها. از علف کش هایی با پایه هورمونی مانند برومایسیدام آ استفـاده شود. ضمن یادآوری این نکته کـه اکثر علف کش های دو منظوره ثبت شده. در ایران از گروه بازدارنده آ ال اس می باشند. برای کنترل علف های هرز سمجو مهـاجم. مانند جودره و بروموس یا مدیریت علف های هرز مقاوم توصیه شده اند. بنابراین این گروه از علف کش ها نمی توان به عنوان علفکش های اصلی. در برنامه مدیریت شیمیایی علف های هرز مزارع گندم قرار دارد.

نکـاتی در خصوص رعـایت تنـاوب علف کش هـا

با توجه به اینکه در بین علف کش های باریک برگ کش تنوع زیادی دیده نمی شود. و از سوی دیگر بالغ بر 80 درصد مصرف باریک برگ کش کشور را علف کش کلـودینافوپ (تاپیک ) در اختیـار دارد. و بعـد از آن علف کش هـایی مانند فنوکسـاپروپ پی اتیل+ مفـن پایردی اتیل (پرمـاسوپر)، دیکـلوفوپ متیل(ایلوکسان) و در نهـایت پینوکسادان (آکسیال) می باشد. همگی دارای محل اثر مشابه (بـازدارنده ACCase) می باشند. لـذا مصرف متوالی انها (حداکـثر 7 سال ) بروز پدیده مقاومت علف های هرز به این دسته از علف کش ها را تسریع خواهد. نمود لذا در مصرف و انتخاب تناوب علف کش ها دقت شود.

نکـاتی در مدیریت علف هـرز جودره در مـزارع گندم

1 – مدیریت شیمیـایی توسط دو علف کش آپیروس و توتـال توصیه می گردد.

2 – کـاربرد سولفـات آمونیوم (20%) به صورت محلـول 3% همراه با دو علـف کش توتال و آپیروس سبب افـزایش کارایی هر دو علف کـش می شود. و این کود بر مخلوط اوره+نیترات آمونیوم 2% برتری دارد.

3 – جهت افزایش کـارایی علف کش آپیروس افزودن سیتوویت و افزایش کـارایی توتال ماده افزودنی همراه این علف کش توصیه می گردد.

4 – بین دوز هـای 25/0 و 5/0 درصد حجمی سورفکتـانت های مورد استفـاده (سیتوویت و یا توتال) تفـاوتی در افزایش کارایی این علف کش ها دیده نشد. پس مقدار 25/0 درصد حجمی را می توان توصیه نمود.

5 – مصرف علف کش آپیروس به همـراه سیتوویت 25/0 و سولفات آمونیـوم 3% و یا علـف کـش توتال به همراه افزودنی همراه این علف کـش به نسبت 25/0 تا 5/0 درصـدی حجمی و سولفـات آمونیـوم سه درصـدی در مرحلـه گره دوم سـاقه جودره بهترین دستورالـعمل در جهت کترل شیمیایی این علف هرز در کشور می باشد.

6 – کاربرد آپیروس در مرحله گره دوم ساقه جودره به همراه تراکم کشت 500 بذر در متر مربع کنترل تلفیقی جودره. و حصول عملکرد مناسب در گـندم را باعث خواهد شد.

7 – کاربرد علف کش سافیکس به میزان 5 لیتر در هکتار در مرحله گره دوم ساقه جودره در کنترل آن موثر خواهد بود.

نکـاتی در مدیریت علـف هرز پاودار در مـزارع گـندم:

با توجه به این که تا کـنون علف کش انتخابی جهت کنترل این علف هرز معرفی نشده است. در صورت ورود به مزرعه بعـلت استفاده علف کش ها، سایر علف های هرز از بین رفته و سریع شدت آلودگی آن بیشتر شده. و سطح آلودگی بالایی را شـاهد خواهیم بود. لذا اقدامات پیش گیرانه و مهارکننده به شرح ذیل مورد تاکید می باشد.

1 –  در آلودگی های اولیه (تک بوته) بهترین توصیه خوشه چینی و حذف بوته ها در مزرعه است. که برای این منظور حرکت منظم افراد در یک مسیر می تواند حداقل خطا را داشته باشد.

2 – در صورت بروز آلودگی شدید و عدم امکـان چیدمـان بوته هـا، برای جلوگیری از توسعه آلودگی تنـاوب زراعی. مناسب با محصولاتی که امکان مبارزه با آن وجود داشته باشد اعمال می گردد.

3 – بدلیل عدم وجود دوره خواب در بذر چـاودار، آبیاری و سپریشدن فرصت مناسب جهت رویش علف هرز و سپس کشت. به روش هیرم کاری در برنامه چندساله، اثر مطلوبی را در کنترل چاودار خواهد داشت.

4 – با علف های هرز حاشیه مزارع و نهر ها، خصوصاً چاودار قبل از تولید بذر مبارزه شود.

نکـاتی در مدیریت علف هرز ارشته خطایی در مزارع گندم:

1 – در آلودگی اولیه (تک بوته)، بهترین توصیـه حذف بوته ها تا قبـل از گل دهی در مزرعه است.

2 – آیش گـذاشتن اراضی آلوده به بذر و مبـارزه با بوته های سبز در زمان آیش (پاییز و زمستان) و کشت محصولات بهـاره مـانند سبزی و صیفی، جالیـز، ذرت، سورگوم و یونجه در بهار برای تخلیه بـانک بذر خاک.

3 – کاربرد علف کش هـای برومسید ام آ، دوپلوسان سوپر، بوکتریل یونیورسال، بازگران دی پی و فلوروکسی چیر در اواسط تا اواخر پنجه زنی گندم برای کنترل شیمیایی این علف هرز.

4 – کـاربرد علف کش برومسید ام آ به هـمراه سولفـات آمونیوم محلـول (سه درصد) در مرحلـه پنج زنی گندم برای افزایش کارایی آن.

5 – برای افـزایش کارایی علـف کش برومـایسید ام آ استفاده از مویـان در دوزهـای توصیه شده به صورت مخلوط در داخل مخزن سمپاش.

6 – جلوگیری از ورود و چرای دام در مزارع غیر آلوده.

7 – حذف علف های هرز حاشیه مزارع و نهر های آبیاری، قبل از گل دهی علف هرز.

8 – شست و شو و پاک نمـودن ادوات و مـاشین آلات تهیه زمین، کاشت و برداشت. قبل و بعد از ورود ادوات به مزارع غیر آلوده

اختلاط کودهای ریز مغذی با علف کش ها

1 – اخلاط کـودهای ریز مغـذی با علف کش های پهن برگ کش و باریک برگ کش تاثیر سوئی بر گندم و عملکرد آن ندارد. کودهای ریز مغذی حـاوی روی بر سایر کودها ارجحیت دارند. در مواردی که ماده آلی خاک کم و PH خاک به سمت قلیایی تمایل دارد. از نبود باقیمانده سمومی مانند علف کش های سولفونیل اوره و لوماکس که در مزارع ذرت استفاده می شود.  قبل از کشت گندم و سایر محصولات زراعی، آزمون زیست سنجی ضروری است.

2 – برای افـزایش کـارایی ماندگاری علف کش بر روی گیـاه توصیه می شود. از مـویان ها در دوزهای توصیه شده. به صورت مخلـوط داخل مخزن سمپـاش استفـاده می شود.

3 – با توجه به اینکـه میزان سختی آب تاثیر فـراوانی در کـارایی علف کش های مصرفی دارند. در صورت نیـاز، استفـاده از اصـلاح کننده های سختی و به صورت مخلـوط کـردن داخل مخزن سمپاش در دوزهای توصیه شده استفاده شود.

ادوات مناسب علف کش پاشی در زراعت گندم

منـاسب ترین ادوات ادوات سمپاشی در مورد علـف های هرز در زراعت گندم، سمپاش پشت تراکتوری بالدار می باشد.

مقاومت علف های هرز علف کش ها

از مهم ترین مسائلی که در حال حاضر گریبان گیر کنترل شیمیایی علف های هرز گندم می باشد. بایستی بر آن تاکید بسیار نمود مسئله مقاومت علف های هرز به علف  کش ها است. که در این خصوص ذکر مواردی به شرح ذیل ضروری است.

1 – مقـاومت در مراحـل اولیه به صورت تک بوته هـای کنترل نشده یا به صورت لکـه ای بروز می نماید. در این صورت تک بوته هـا معمولا 30-15 روز پس از سمپـاشی به چـشم می خورند را در مراحـل ابتـدایی وجین نمـود. در صورتی که انـدکی گـسترش یـافته است و به صورت لکه ای می باشد. لـکه هـای کوچک را با یک علـف کش عمومی کنترل نموده. سال بعـد حتمـاً علف کش جدید با محل عمل مختلف را برای مزرعه بکار برده شود.

2 – علـف کش هایی که کارایی بیشتری دارند بدلیـل فشار سلکـسیونی بالای آنهـا حتمـاً بروز مقاومت به این علف کش ها سریع تر خواهد بود. لذا این گروه علف کش ها (بخصوص ALS ها) در دوره تناوب مصرف، مدت کمتری استفاده شوند.

3 – در مواردی که امکان ماخار وجود دارد، این کار می تواند سبب تاخیر در بروز پدیده مقاومت گردد.

4 – در اراضـی آیش از تکـامل و تولید بذر علـف های هرز با انجـام می شود. کنترل مکـانیکی و یا کنترل شیمیـایی با یک علف کـش عمومی جلـوگیـری شود. آیش به معنی رها کردن زمین نمی باشد.

5 – مصرف علف کش ها با دزوز توصیه شده صورت می گیرد. مصرف کمتر از حد توصیه شده و یـا بیش از آن باعث تشدید پدیده بروز مقاومت می شود.